Liliane Vertessen geportretteerd. De vrouw die zichzelf de wereld wil geven.

Er hangt een vrouw aan de gevel van het Mercator gebouw. Ze hangt reuzegroot in een nis van dertien bij zeven meter, op slechts enkele stappen van de Antwerpse kleine ring, en haast pal tegenover de entree van het Antwerpse kunstencentrum deSingel, dat zich aan de overkant van die razend drukke weg bevindt. En toch zie je haar niet meteen, die vrouw. Want dit is nu eenmaal niet het soort van plek waar je rustig gaat zitten. Het geraas en gebral drijft je verder, naar elders en rust. En het wit van het ouderwetse kleed van de vrouw verdwijnt haast helemaal in het wit van het modernistische Mercator gebouw. Haar aanblik komt dan ook als een totale verrassing. 

Naast mij, op de parking van deSingel, zit een andere vrouw. Ze draagt een zwart-­wit gestreepte bril, en een landlopershoedje boven een t-shirt. Wie haar niet kent, zou allicht nooit kunnen vermoeden dat die statige vrouw die in de nis van het Mercatorgebouw een wereldbol op haar uitgestrekte arm heeft draaien, een zelfportret van dit olijk taterende ding naast me zou zijn. En toch is dat zo. Zoals haast steeds had Liliane Vertessen gewoon een foto van zichzelf genomen, die voor dit werk op een reusachtige rechthoek van 42 geëmailleerde platen, van 1 meter op 90 centimeter elk, uitvergroot werd.

En dan krijg je dus iets gek: het zelfportret blijkt niet echt een zelfportret. Het toont alweer een onvermoed aspect. Al decennia lang blijft Vertessen ons bestoken met foto's van zichzelf die langs geen kanten op haar en op elkaar blijken te lijken. Telkens weer lijken ze andere dromen te reveleren die ergens deep inside lagen te sluimeren. Ze hebben het over een begrip als identiteit, en hoe moeilijk die identiteit van zo'n wezen van slechts enkele tientallen kilogram zich laat grijpen. Hoe talrijker de zelfportretten, hoe minder Vertessen op zichzelf gelijkt. 

Vertessen werd geboren in  '52. Naast kunstacademie had ze ook nog regie gestudeerd, en die combinatie is ook in haar werk bewaard gebleven. Soms drappeert ze stoffen rond haar foto's, zet ze er zuilen bij, bouwt ze er een houten constructie rond met spiegels, of voegt ze er nog een accent aan toe in neon: een hart, een pijl, of woorden als 'Camp', 'Piano-me', of 'Very foxy Lola is here for you'. Ze verbouwt een bom tot vliegtuig, wat dan weer onvermijdelijk als een spel met het fallus-symbool wordt geïnterpreteerd. En is dat dan kunst? Het zal Vertessen een zorg wezen. "Ik doe het om mezelf. Die energie moet een uitlaatklep krijgen. En het is dus zeker ook niet zomaar een acteren, of poseren. Ik bèn die personages ook echt". Ze verwijst naar Robert De Niro als ze haar voorberei­dingen omschrijft: zoals die maandenlang kan verdikken om toch maar beter te kunnen beantwoorden aan dat beeld dat hij in zijn hoofd heeft. 

Ze gaat het ook bij haar, ongeveer. En wat opvalt is: met de tijd worden haar beelden genuanceerder. 
Ze schreeuwen minder. 
Ze spelen minder op de onderbuik, en op het onmiddelijk effect.

De harde combinatie van rood en zwart is gaandeweg vervangen door zachte rijkdom aan kleuren. En gaandeweg blijkt Vertessen zich in haar oeuvre ook in heel andere figuren te transformeren. De ene keer lijkt ze wel weggelopen uit een schilderij van Vermeer, terwijl ze op de gevel van het Mercator de gedaante van de zus van Khnopff lijkt aan te nemen, melancholisch, langoureus. Met elk nieuw portret, zegt ze, wordt ook zij op die manier een vrouw die de hele wereldbol over haar hand laat gaan. Het hele vrouwendom, in een vrouw verenigd. Maar ondertussen blijven de doordeweekse huisvrouw of secretaresse voorlopig nog in dat scala ontbreken. 

Die droombeelden lijken alvast aan haar niet besteed.