Tussen 1940 en 1945 werden in Henegouwen bijna 47.000 gebouwen vernield of beschadigd, hetzij iets minder dan 10% van het totaal van de panden die in 1939 bestonden. Die vernielingen waren het gevolg van militaire acties in de periode 1940-1944 (gevechten en bombardementen), sabotagedaden door het verzet, opeisingen door de bezetter of plunderingen door de oorlogvoerende legers en door burgers.
Vanaf de zomer van 1940, maar vooral na de bevrijding in september 1944, konden Belgische burgers die schade hadden geleden een herstelaanvraag indienen. De procedures die daarvoor waren uitgewerkt, hebben geleid tot de aanmaak van een gigantische hoeveelheid dossiers.
De tentoonstelling wil een illustratie bieden van de rijkdom van deze dossiers en van hun belang voor vele domeinen van de geschiedenis. Vijf steden in en rond Henegouwen krijgen bijzondere aandacht: Charleroi, La Louvière, Bergen, Saint-Ghislain en Doornik. Deze keuze wordt gerechtvaardigd door de omvang van de schade die deze steden hebben geleden, voornamelijk in mei 1940 en de lente van 1944.
Na een presentatie van de inhoud van de oorlogsschadedossiers leidt deze tentoonstelling de bezoeker langs vier thema's aan de hand van documenten uit de dossiers zelf en andere objecten: de passieve luchtverdediging, de gebeurtenissen van mei 1940, het profiel van bepaalde slachtoffers en de bombardementen van 1944.
Dossiers over oorlogsschade leveren zeer nauwkeurig bewijs van de wijdverspreide vernielingen aan privéwoningen, industriële bedrijven en boerderijen. Ze bieden ook een schat aan onderzoeksmogelijkheden op het gebied van economische en sociale geschiedenis, regionale planning en erfgoed, eigendomsgeschiedenis en genealogie.
Door middel van eigendomsinventarissen, deskundigenverslagen, plattegronden en foto's wordt het dagelijks leven getoond van de mannen, vrouwen en gezinnen die werden getroffen, waaronder ook die uit minder bevoorrechte sociale milieus.
De Tweede Wereldoorlog heeft zijn sporen nagelaten in elke stad en elk dorp, in families en herinneringen. Oorlogsschadedossiers werpen een nieuw en fascinerend licht op deze roerige periode in onze recente geschiedenis.
