De voorbije weken keken we met nieuwe ogen naar onze omgeving tijdens wandelingen om de tijd te doden of om de conditie op peil te houden. We ontdekten vergeten parken en stille wegen en misschien ook monumenten en littekens in het landschap. Over dat laatste gaat de nieuwe OKV-publicatie Strijdtoneel Limburg. Van schermutseling tot wereldoorlog, een samenwerking met de provincie.
Het fraai vormgegeven boek geeft een goed beeld van het woelige verleden van de provincie Limburg. Rijksarchivaris Rombout Nijssen en het redactieteam van de provinciale afdeling Onroerend Erfgoed diepten 20 historische veldslagen uit, krachtmetingen die mee het huidige gezicht van de provincie hebben bepaald, misschien zelfs dat van Europa en de hele wereld. De auteurs stelden een boek samen dat een breed publiek aanspreekt. Ze verduidelijken de vaak complexe machtsverhoudingen: graaf tegen prinsbisschop, Luikenaars tegen Bourgondiërs, Spanjaarden tegen Nederlanders, Fransen tegen boeren, Belgen tegen Nederlanders, Duitsers tegen Britten… Per slagveld zorgt Rick De Leeuw voor een kunstzinnige of informatieve insteek, als diep-menselijk tegengewicht voor de wreedheid, het bloed, de pijn en het verdriet die elke oorlog meebrengt.
De Limburgse veldslagen hebben diepe sporen nagelaten op het grondgebied, zichtbaar tot op de dag van vandaag. Gebouwen, herdenkingsmonumenten, tekens in het landschap … elke gekozen plaats herinnert op de een of andere manier nog aan de veldslag die er plaatsvond. Men kan zich de vraag stellen waarom net Limburg zo’n strijdtoneel was. Rijksarchivaris Rombout Nijssen heeft een pragmatische verklaring. Een Franse veldheer die in de zeventiende eeuw een slag ten noorden van Parijs wilde leveren, had een keur aan stafkaarten tot zijn beschikking met daarop gedetailleerde dagtochten voor hem en zijn manschappen. Welke wegen hadden voldoende capaciteit om een leger van soms wel tienduizend soldaten te verplaatsten? En op welke plekken konden ze halt houden om de manschappen te voeden, te laven en te laten rusten? Helaas voor hun bewoners voldeden veel dorpen in Limburg aan deze criteria. Daarom, stelt Nijssen, dat de vele veldslagen hier werden uitgevochten; niet omdat er zo’n agressief volkje woonde, maar omdat legerleiders wisten dat deze streek hun troepen kon onderhouden.