In zijn Geschiedenis van de Antwerpse Schilderschool (Antwerpen, 1883) verhaalt Van den Branden de gebeurtenissen die onmiddellijk aan de oprichting van het Antwerpse Museum voor Schone Kunsten voorafgingen. Hij geeft, decennia na de feiten, uiting aan het gevoel van gekrenkte trots dat aan de basis lag van de oprichting van het museum.