Voorbereid naar Van Eyck 2020

Iedereen zal het geweten hebben: het jaar van Van Eyck is aangebroken. Kranten en televisie werden de laatste maanden beheerst door berichten over unieke bruiklenen, de restauratie van het Lam Gods is afgerond en binnen- en buitenlandse kunstliefhebbers tellen de laatste dagen af tot de start van de grootste Jan van Eyck-tentoonstelling ooit. Tijd dus om je grondig op je bezoek voor te bereiden. Aan de vooravond van Van Eyck – Een optische revolutie geeft OKV.be-redacteur Bram Vercauteren een overzicht van interessante documentaires, podcasts en boeken om je alvast in te werken. 

Een mooi startpunt is de derde en voorlopig laatste aflevering van de Canvasreeks ‘Weg van het meesterwerk’ rond het Arnolfini dubbelportret (1434), waarin Thomas Vanderveken in de voetsporen van enkele Vlaamse meesterwerken treedt. Hij volgt het dubbelportret vanaf haar ontstaan in Brugge, langs verschillende steden en musea tot haar huidige verblijfplaats in The National Gallery in Londen. De inspiratie hiervoor haalde VRT bij BBC, die in 2006 een aflevering binnen de reeks ‘The Private Life of a Masterpiece’ aan Van Eycks Annunciatie (ca. 1436) wijdde. In de driedelige BBC-reeks ‘Northern Renaissance’ uit 2007 bespreekt kunsthistoricus en filmmaker Joseph Leo Koerner niet alleen uitgebreid het werk van Van Eyck; hij doet o.a. via Sluter, Dürer en Bosch een poging om duidelijk te maken welke betekenis deze meesters tot ver buiten onze streken hebben gespeeld. Wie daarna nog niet voldaan is, kan in KASKCinema, de cinemawerking van het KASK in Gent, terecht op 25 februari. Die avond voorziet Film-Plateau een vertoning van enkele Belgische kunstdocumentaires rond Jan van Eyck en andere Vlaamse Primitieven, die wordt ingeleid door kunsthistorica Joséphine Vandekerckhove. 

‘Weg van het meesterwerk, afl. 3. Van Eyck - Het Arnolfini-portret’ is nog tot 18 september 2021 te bekijken op VRT NU. De vertoning ‘Jan van Eyck en film’ gaat door op 25 februari 2020 en start om 20u30. 

Hier moet de aflevering ‘Jan van Eyck’ van The Modern Art Notes als aangename verrassing genoemd worden: een lang en diepgaand gesprek tussen journalist Tyler Green en twee belangrijke gasten. De eerste is de intussen overleden kunsthistoricus Craig Harbisson, die in 2012 zijn boek Jan van Eyck. The Play of Realism, zowat dé Engelstalige Van Eyck-monografie, herwerkte. Het tweede deel van de podcast spreekt Green met Ron Spronk over het Lam Gods (1432) en de toen gloednieuwe website Closer to van Eyck, die nog steeds een bezoek waard is. De opnamekwaliteit van de telefoongesprekken is niet geweldig, maar de instructies die Spronk aan Green geeft om - tijdens het telefoongesprek - zijn verhaal rond de aanpassingen in de ondertekening van Van Eyck te kunnen illustreren zijn helder en vormen bijna een privé-rondleiding door de veelheid aan macrofoto’s en scans die het project opleverde. Andere goede podcasts rond het onderwerp zijn de aflevering uit 2019 rond het Arnolfini dubbelportret van The Lonely Palette waarin Tamar Avishai niet alleen reacties van bezoekers aan de National Gallery gebruikt - iemand merkt op dat het echtpaar nogal “Vladimir Putinachtige” hoofden heeft - maar Van Eyck’s oeuvre (en kunstgeschiedenis in het algemeen) op een levendige en toegankelijke manier benadert. De Bourgondiërs met Bart Van Loo, een podcast die Klara in 2019 maakte op basis van het gelijknamige boek, behandelt tijdens acht afleveringen o.a. het vruchtbare kunstenaarsmilieu onder de Bourgondische hertogen en de belangrijke rol van mecenas Filips de Goede in het leven van Jan van Eyck.

Alle afleveringen van The Modern Art Notes zijn op de website en Soundcloud te beluisteren. The Lonely Palette en De Bourgondiërs met Bart Van Loo zijn gratis beschikbaar op o.a. Spotify, Apple Podcasts en via RSS. 

Hier is het aanbod heel divers. Over het werk en leven van Jan van Eyck werd vrijwel in alle diktes en talen al geschreven. Zelfs Studio Willy Vandersteen voorziet een Suske & Wiske-album De Verloren Van Eyck in februari 2020. Om toch één zeer geslaagd werk in de kijker te willen zetten mag Van Eyck in detail, door Annick Born en Maximiliaan Martens en met een voorwoord door kunstenaar en Van Eyck-fan Luc Tuymans, gerust als Nederlandstalige gelijke naast het hierboven genoemde Jan van Eyck. The Play of Realism van Craig Harbission geplaatst worden. En natuurlijk is er nog het lijvige, vorig jaar verschenen Het Lam Gods, door onder meer Danny Praet en Maximiliaan Martens.