Zwevend boven de inkomhal van de Koninklijke musea voor Schone Kunsten van België hangt een potlood van 5 meter. Kunstenaar Nicolas de Meeûs bewerkte de stam van een sequoia die in 2009 werd omgekapt tot het gebroken potlood met een grafieten stift in het centrum. Na de terreuraanslag op het satirisch magazine Charlie Hebdo kreeg zijn sculptuur een politieke en sociale betekenis: de associatie tussen het gebroken potlood en gebroken vrije meningsuiting. Tento.be sprak met de kunstenaar
Van sequoia tot gigantisch potlood
Artikel
© Nicolas de Meeûs
Hoe kwam u op het idee om uit een boomstam dit werk te creëren?
'Een idee is autonoom, het bestaat op zichzelf. Ons bewustzijn doet zijn best om die ideeën te begrijpen, maar ziet het geheel niet. Dat passioneert me. Mijn idee was een intuïtie. Ik liet me meeslepen door gevoelens en probeerde er niet bij na te denken. Ik hield van de sequoia (boom, red.). Toen hij stierf was ik aangedaan. Ik was tegelijkertijd geïnteresseerd door zijn laatste expressie: de boom viel, hij brak. Uit de stilte en het mysterie zag ik in zijn gespleten stam een gebroken potlood. Het is belangrijk het belang van zo’n beeld te erkennen. Het idee van een gebroken potlood bleef in mijn hoofd zitten. Ik stond er mee op en ging er mee slapen. Dus besloot ik het beeld te materialiseren, te beeldhouwen.'
Krijgt zo’n idee uiteindelijk betekenis?
'Het potlood stelt de ruimte voor tussen de werkelijkheid en de verbeelding. De mens is ambivalent: Enerzijds voelt en denkt hij, anderzijds ontwerpt en handelt hij. Je kan het kunstwerk zien als een evenwicht tussen de realiteit en de verbeelding. De breuk in het potlood is aan de ene kant hol en aan de andere kant bol. Dat volle en het lege zijn verweven. De sculptuur omvat alles en niets tegelijkertijd. Wanneer je het imaginaire tekent, beschrijf en ontwerp je het reële.'
© Nicolas de Meeûs
Wat betekent dit voor u?
'Als mijn leven een verhaal is, dan is dit werk een op zichzelf staand hoofdstuk. In mijn ogen representeert het de stilte die voor de inspiratie komt. Ik heb vanaf het begin vertrouwen gehad in die sequoia. Elke beweging die ik aan dit gebroken potlood aanbracht, ontstond uit liefde, passie en nieuwsgierigheid. Om die redenen is dit werk authentiek. En daar ben ik trots op.'
Hoe verwacht u dat anderen het potlood zien?
'Het potlood is een uitnodiging om te ervaren. Belangrijk is de intieme dialoog tussen het kunstwerk en de toeschouwer. Het potlood is eerlijk en betrouwbaar, er zit geen opzettelijke of overheersende boodschap in. Wanneer mensen naar het kunstwerk kijken, gaan ze zichzelf automatisch in het hart van het potlood plaatsen, daar waar de breuk is. Ze gaan de breuk in gedachten herstellen en het potlood in zijn geheel bekijken. Het is de verbeelding van alle mensen die in de koolstof van het potlood zit. Iedereen ontwerpt en ziet in de sculptuur wat hij zelf wil zien.'
