De Brussels Drawing Week heeft nog maar net zijn deuren gesloten, of er staan al andere tekenpennen te trappelen. Anders dan het prestigieuze Brusselse evenement van 7 dagen, 40 evenementen en 15.000 bezoekers, komt het jeugdige talent in Turnhout en Antwerpen kleinschaliger en speelser uit de hoek.
Tekenen buiten de lijntjes
Artikel
Mila Van Goethem, Eilanden (2020)
digitale tekening op papier, 66 x 47 cm
Hop naar Turnhout
Sinds 1979 is het stripfestival in Cultuurhuis de Warande in Turnhout de hoogmis voor elke rechtgeaarde stripliefhebber. Uiteraard kon je er als verwoede stripverzamelaar ook je slag slaan, maar het was zoveel meer. Boeiende tentoonstellingen, fijne ontmoetingen met auteurs en de prestigieuze Bronzen Adhemarprijs maakten het tot meer dan een gretig graaien in afgeladen bakken vol strips en gadgets. Na wisselende namen en organisators vaart het eendaagse festival nu in rustiger water onder de naam Rock Paper Pencil.
Om een breder publiek te verleiden, trekt de organisatie het veld open. Naast de stripfanaten komen de al even gedreven liefhebbers van bordspellen ruimschoots aan zet. Een slimme en logische move, want strippers en gamers ontmoeten elkaar vaak in eenzelfde fantasy world.
Andrea Kruis en Willem Ritstier, graphic novel Alsnog, uitgeverij Menlu, november 2023.
Bijzonder in Turnhout is de Makers Markt waar je illustrators en tekenaars ontdekt die vaak niet in de reguliere boekhandel te vinden zijn. Hier presenteren zij fraai gedrukte illustraties, posters, prentkaarten, tijdschriftjes (zines) en strips. Hebbedingetjes van niveau. Kijk alvast uit naar de jonge wolv(inn)en van het Antwerpse grafisch collectief Tuig. Sinds juni 2019 verrast een wisselende bezetting illustrators de provincie Antwerpen met hun gratis grafische krant die spettert van gedurfd tekenplezier. De vrolijke bende tekent niet alleen eigenzinnig, maar drukt het werk nog artisanaal, in zeefdruk, linosnede en de populaire risoprint. De risoprint is een machinale en goedkopere variant van de zeefdruk, vervaardigd met een hoogwaardige scanner-printer die draait op soja-inkt. Maar ook met de betere kleurenfotokopie doen de Makers wonderen.
Om even te verpozen na een vruchtbare ontdekkingsreis biedt het Stripgids Salon een babbel met vijf uiteenlopende tekenpennen. Uit Frankrijk komt de Nederlandse Andrea Kruis aangereden. De illustratrice-stripauteur debuteert hier met haar eerste graphic novel Alsnog. Gaat de bejaarde Rob alsnog durven kiezen voor een nieuw leven met buurvrouw Merel? Rustig ontvouwt zich een alledaags verhaal met een fijnzinnige karakterschets.
© Yann Kebi
Uit de bol in Antwerpen
Een week later gaat het er nog onstuimiger aan toe op Grafixx in De Studio in Antwerpen. Drie dagen lang struin je van de ene lezing naar de andere workshop, via een performance, om uiteindelijk te verdwalen in het zine fest met een internationaal aanbod van small press. Organisator-curator-illustrator Ephameron (alias Eva Cardon) slaagde er zelfs in grote kleppers als de Amerikaan Chris Ware en de Italiaan Lorenzo Mattotti naar de Scheldestad te lokken. Eva's netwerk strekt zich dan ook wereldwijd uit, van New York tot Seoel. Met de titel Friction voor deze elfde editie beloven de organisatoren spanningen in de werelden van strip, illustratie en grafiek. Vonken spetteren alvast uit niet minder dan veertien tentoonstellingen, waarvan de helft wordt ingepalmd door Belgen. Maar nationaliteiten doen hier gelukkig niet toe.
Aniss El Hamouri, aankondiging voor het stripalbum Comme un frisson, uitgeverij 6 Pieds Sous Terre, hereditie 2022.
Net als in Turnhout laten de tekenaars zich niet voor een stijl vangen. Het waaiert breedt uit van seventies pop art bij de Portugese María Medem of de Zuid-Koreaanse Younsik Woo tot het nerveuze gekriebel van de Belg Aniss El Hamouri. De beeldverhalen zetten een stap verder dan de reeds vertrouwde graphic novel. Introspectie en het leven van alledag wisselen af met ongemakkelijke vertellingen en ogenschijnlijke eenvoud. In een post-Kuifje-lijn volgt Liselore Baerts een tienermeisje dat uit de kast wil komen. De geometrische strakheid schurkt tegen het echte leven aan. Wrijving, zoals beloofd.
Meer dan eens zullen de tekenaars in Antwerpen de bezoeker op het verkeerde been zetten. De veelzijdige Fransman DoubleBob laat alle teugels vieren. In een fragmentarische mengelmoes van plaatjes en teksten mag de lezer zelf zijn weg zoeken. Dwalen blijft een kunst.
DoubleBob, cover stripverhaal Quelques minutes après que le temps s’arrête, uitgeverij Frémok, 2023.
In de kelder treden net afgestudeerde talenten aan met hun eindwerk. Vers van de pers dus. Wordt het heen en weer slenteren toch wat teveel, dan biedt een cinemazaal rust (of niet?) met een wijde geut animatiefilmpjes van studenten en oude rotten in het vak. Ook hier gaat het alle kanten uit, van analoog naar digitaal, van psychedelisch naar hilarisch. 'Zestien plus', waarschuwt de zaalwachter. Gelukkig krijgt het jonge grut in de Minicinema 3+ ook fijn vertier geserveerd. Of zij maken met meester Rekker hun eigen filmpje.
Kortom, wens je verder te kijken dan een doodgewone krantenstrip of een verantwoorde illustratie, dan vertrek je spoorslags naar Turnhout én Antwerpen.
Tekenfestivals
- Rock Paper Pencil Festival 2023 - 12 november - Cultuurhuis de Warande Turnhout
- Grafixx 2023 Friction - van 17 tot 19 november - De Studio Antwerpen
De bannerafbeelding is The garden van Birthe Janssens (2021)
