In dit voormalige militaire bolwerk heeft de stad Venetië sinds een paar jaar een schitterend onderkomen gevonden voor zijn tweejaarlijkse kunstmanifestatie. Vooral de 300 meter lange centrale gang van de corderia, de voormalige touwmakerij, is zonder meer indrukwekkend. En het allereerste werk dat je te zien krijgt is dat zeker ook! Ron Mueck realiseerde er een reusachtig kind. De enorme jongen zit gehurkt en doet zelfs tot in de kleinste details zeer levensecht aan.
Zwaar onder de indruk van dit werk komt men dan in de lange centrale gang en ....tja, en wat eigenlijk? Allemaal hokjes. Een lange, eindeloze rij hokjes. Video doet het nu eenmaal beter in het donker en dat zal je als bezoeker geweten hebben ook! Zeker de helft van alle werken in het Arsenale hebben op een of andere wijze met video te maken. Op zichzelf hoeft dat geen probleem te zijn, een video-installatie doet het meestal wel goed op een dergelijke manifestatie. Daar loop je doorheen of die onderga je. In deze hokjes, waar vaak alleen maar een videofilm getoond wordt, zit je na een uur als een zombie te staren naar het zoveelste werkstukje. Niks tegen de video, maar in deze context werkt het van geen kanten. Een snelle berekening van de totale speelduur van alle films samen brengt ons op zo'n 23 uur! Dat brengt niemand op.
Een paar werken zijn van een zodanige kwaliteit dat je wél de totale speelduur uitzit, maar ze blijven een strikte minderheid. Chris Cunningham realiseerde 2 video's waarin tederheid en geweld vlijmscherp tegenover mekaar geplaatst worden. In het eerste deel zien we een man en een vrouw die elkaar tot bloedens toe slaan om uiteindelijk heel verliefd in mekaars armen te vallen. Brutaal, gemeen, keihard, maar vooral ook zeer ontroerend. Het tweede deel laat ons een vrouwelijke robot zien, die de liefde ontdekt maar uiteindelijk moet aanvaarden dat ze de echte intimiteit nooit zal leren kennen. Vooral het tweede deel, met muziek van Björk en met haarzelf in de hoofdrol als robot, is bloedstollend mooi!
Ook Georgina Starr weet de toeschouwer in het hart te raken. Letterlijk dan! Ze toont een modeshow waarbij ieder model dat op de catwalk verschijnt meedogenloos wordt neergeschoten. De bebloede kleren bleven liggen als bewijs. Je kijkt ernaar en je bent er even niet goed van. Verder wordt het allemaal al snel anekdotisch. Aardige vondsten, maar beklijven doet het allemaal niet. De 'Uomoduomo' van Anri Sala, een man die in slaap valt in de kathedraal van Milaan, is daar zo'n voorbeeld van. Het filmpje duurt zo'n minuut en wordt eindeloos herhaald.
Een kleine praktische hindernis is ook nog wel de warmte. Van het moment dat de temperatuur de 25 graden overstijgt, wat in Venetië nu wel meer gebeurt, zijn deze videohokjes echte sauna's. Leuk is anders. Dit is geen pamflet tegen het gebruik van video of film in de kunst, het is nu eenmaal één van de nieuwe media, maar als je het aanpakt zoals in het Arsenale, alles netjes op een rij, kan je evengoed een goed ingerichte filmzaal ter beschikking stellen en de werken daar tonen. Waarom het op deze manier moet blijft me een raadsel.