Renée Demeester, Compositie, 1971. Olieverf op doek, 130 x 97 cm

Renée Demeester, Compositie, 1971. Olieverf op doek, 130 x 97 cm

Het René Magritte Museum - Museum voor Abstracte Kunst in Jette heeft net de eerste monografie gepubliceerd over de Belgische kunstenares Renée Demeester (1927-2022). Gelijktijdig loopt in het museum een tentoonstelling van haar werk: abstracte schilderijen geïnspireerd door plaatsen waarvan ze erg hield, zoals de weelderige natuur van Katanga, de omheinde weiden van het Pajottenland, het bruisende Brussel en de open horizon van de Noordzee. 

Renée Demeester werd geboren in 1927 in Congo. Toen ze 25 jaar was, zei ze vaarwel aan haar comfortabel, koloniale leven om zich toe te leggen op teken- en schilderkunst. De herinneringen aan haar natuurlijke omgeving transformeerde ze in abstracte werken, gekenmerkt door contrasterende kleurgradaties. Ze koos haar kleuren in functie van haar gevoelens en stemmingen op het moment zelf. Als autodidact keek Demeester op naar kunstenaars zoals Cézanne, Spilliaert, abstracte en surrealistische kunstenaars in en rond Brussel, en naar haar man, de beeldhouwer Marcel Arnould. 

‘La Puce’, zoals ze door Arnould en haar directe entourage geliefkoosd genoemd werd, begon vanaf de jaren zestig de geometrische abstractie te verkennen. Ondanks Arnoulds zelfdoding in 1974 bleef ze ijverig verder werken om de relatie tussen ruimte en tijd te onderzoeken. Het zijn schilderijen die opvallen door hun dynamische curven en subtiel kleurgebruik. In het midden van de jaren tachtig keerde de kunstenares terug naar semi-figuratieve composities, waarin ze architecturale elementen vermengde met de nevel van de Noordzee. 

Renée Demeester is afgelopen april van ons heengegaan. Het René Magritte Museum – Museum voor Abstracte Kunst was toen haar eerste monografie aan het voorbereiden. De bijbehorende tentoonstelling Abstracte landschappen is de ideale gelegenheid om deze getalenteerde en discrete kunstenares beter te leren kennen. Binnen de Belgische abstracte kunst van de jaren 1960-1980 was ze immers een opmerkelijke figuur: een harde werkster met een eigen stijl en met een vormentaal die constant verder evolueerde. Het werk van Demeester fascineert door zijn vervormingen van de ruimte en trekt aan door de nauwkeurig uitgevoerde kleurgradaties. De tijdelijke tentoonstelling in het museum confronteert een twintigtal werken van Demeester met schilderijen van haar vrienden uit de vaste collectie. Denk onder meer aan Victor Servranckx, Felix De Boeck, Marcel Mariën en Jacques Lacomblez. 

Renée Demeester Bibanga (Congo), 28 december 1927 Brussel, 20 april 2022 

"Alles is ver weg en tegelijk dichtbij. Alles beweegt, en alles is immobiel. Dit is geen paradox, het is het mysterie waarmee we moeten leven." Renée Demeester (1973)