Het internet als museum

Met een muisklik langs digitaal aan de muur genagelde schilderijen wandelen. Virtuele museumzalen betreden en nog snel eens napraten over al het moois in de onlinecafetaria alias forum. Kunst begint stilaan te verzoenen met de koude binaire internetwereld. De digitale beleving van het esthetische moet een artistieke ontdekkingreis worden. Dit is een evolutie die we maar al te graag steunen. De snelheid waarmee fotomateriaal, historische informatie en artistieke details via internet verspreiden is zowel onvoorstelbaar als onvatbaar. Onvatbaar, omdat de hoeveelheid zo groot is dat het bos nog moeilijk door de bomen te ontwaren is.

Het is daarom een uitdaging om de wildgroei aan informatie in te perken. Alles overzichtelijk maken op het ‘semantische web’, daar spreken techneuten graag van. Eenvoudig gezegd moet de surfer heel snel het verband zien tussen de gegevens. We weten allemaal dat we Jan van Eyck tussen de Vlaamse primitieven moeten zoeken. De Engelse term Northern Renaissance maakt het allemaal wat verwarrender. Daarom werken heel wat mensen achter de schermen aan manieren om informatie te linken zodat de surfer makkelijk zijn weg vindt. Ze bundelen alles op handige portaalsites. Een van de sterkhouders voor de culturele wereld is Europeana.eu.

Europeana bundelt de digitale inhoud van musea, bibliotheken, archieven en audiovisuele collecties. Wie een schilderij, boek of stuk erfgoed wil raadplegen, kan zo op één site blijven om collecties over heel Europa te doorpluizen. Al dat culturele erfgoed krijgen surfers, overheden en onderzoekers meertalig in de schoot geworpen.

Een mooi verhaal, maar makkelijker gezegd dan gedaan. Veel informatie is één ding, maar de verschillende databases en talen in een vloeiend geheel gieten is een titanenwerk. Elk object moet begrijpbaar zijn voor zowel mensen in Roemenië, Spanje, Ierland als België. Elke vakspecifieke of streekeigen term moet onder een globaal begrijpbare noemer passen. Dit is een werk van lange adem dat inspanning vergt.

De digitale tentoonstelling is zo’n mooie toepassing. Op de webstek van Europeana vind je enkele voorbeelden. Je kan online wandelen door een virtuele museumgang: van dadaïsme tot surrealisme, over migratie naar Amerika, langs de onvertelde verhalen uit de Eerste Wereldoorlog, in de wondere wereld van muziekinstrumenten. Om dat mogelijk te maken, moesten onzichtbare draden verbonden worden om de informatie te ordenen in een logisch, en vooral aantrekkelijk geheel. Niets kan uiteraard aan het fysieke museumbezoek tippen. Het is echter positief dat de beleving van kunst de norm geworden is, in plaats van een koele en passieloze opsomming van de kunstgeschiedenis.