'Een machtige boekenkast in de hoogte aangelegd', zo presenteerde Henry van de Velde in 1934 het ontwerp van wat de Boekentoren zou worden.
Van de Velde was professor aan de Rijksuniversiteit Gent. Maar hij was ook een internationaal gereputeerd architect en designer. Tussen 1933 en 1954 werkte hij aan nieuwe universiteitsarchitectuur op de Blandijn. De Boekentoren werd een modernistisch gebouw, opgetrokken uit staal, glas en beton, voorzien van een torendepot en van een magnifieke belvedère op de eenentwintigste verdieping. Hij had nog veel meer kunnen zijn, de Boekentoren, maar toch behoort de Gentse universiteitsbibliotheek tot de architecturale hoogtepunten van België.
Van de Velde noemde het bouwen van de Boekentoren ‘eene der zwaarste opdrachten die ik in mijn leven ontmoet had’. Door aanslepende moeilijkheden werd het interieur nooit voltooid en kon Van de Veldes ontwerp voor een aanpalend faculteitsgebouw niet gerealiseerd worden. Op 15 oktober 1942 opende de nog onvoltooide Boekentoren voor het eerst zijn deuren.
De bibliotheek zelf is ouder dan het gebouw. Ze werd in 1797 gesticht in de nasleep van de Franse Revolutie en was vroeger gehuisvest in de Baudelokapel aan de Ottogracht.
