Yemo Park streeft zoals iedereen naar een aangenaam en plezierig leven. We stuiten voortdurend op tegenslagen, maar hoe ga je ermee om? Park laat haar hoofd niet hangen. Ze ziet in die tegenslagen potentieel. In haar werk creëert ze platforms, waar ze ongemakken omzet in positieve ervaringen.

De in Brussel wonende en werkende kunstenaar Yemo Park studeerde af als beeldhouwer aan de Academie in Antwerpen. Ze maakte heel wat sculpturen, maar wil niet langer een opslagplaats huren om ze te bewaren. “Samen met vrienden maakte ik een installatie in het stadspark. Het werk stond daar een paar dagen en het regende. Er schoot niets van over. Dat was pijnlijk. Daarom zocht ik naar andere manieren om mij als kunstenaar uit te drukken. Zo kwam ik uit bij videografie. Je moet enkel een kaartje bewaren.” Tijdens haar opleiding werkte Park om alles te bekostigen. “De combinatie van mijn atelierpraktijk en een job om geld te verdienen: hoe kon ik dat na mijn studie volhouden, vroeg ik me af. Welke job kon ik doen met mijn kennis en vaardigheden? Het voelde alsof ik de markt weinig te bieden had.”

Yemo Park - Platform voor beter leven

Yemo Park, Dogs Die Love Doesn’t, business card, 2018.

Succesvol

Wanneer ben je een goede kunstenaar? Als je verbonden bent aan een galerie? Als je tentoonstelling uitverkoopt? Dat is alleen voor de happy few. Maar Park bleef niet bij de pakken zitten. Geld is nodig om te overleven, dus vond ze zelf een economisch systeem uit. Ze onderzocht welke economische strategieën andere kunstenaars gebruiken, zoals Tino Seghal, die via mondelinge overeenkomsten immaterieel werk verkoopt. Dat werkte bevrijdend. Voor haar afstudeerproject aan de opleiding videografie richtte Park in 2018 een fictief bedrijf op. Ze ging geld verdienen door beelden te maken ter nagedachtenis van honden. “Ik startte met een prototype van de overleden hond. Op basis van foto’s en verhalen probeerde ik me in te leven in het dier en er een connectie mee te maken. Hoe was die hond en hoe zag ze eruit? Ik maakte het prototype in was. Het is een fragiel en tijdelijk materiaal. Was smelt en vervormt bij warmte. Je moet er dus zorg voor dragen, zoals voor een levende hond. Was reflecteert kleur en licht, het is zwaar en plakkerig, een beetje zoals huid. Wanneer ik die wassen hond zag staan, voelde ik hoe ze warmte en echtheid uitstraalde. Op basis van het prototype konden toekomstige klanten ervoor kiezen om de wassen versie te kopen of eentje in brons.”

Park nam het ernstig. Ze werkte een plan uit en maakte een website en bedrijfskaartjes. “Ik stelde vast dat er een markt voor was. Verschillende bedrijven verdienen iets aan het overlijden van een dier. Mijn plan was om een paar sculpturen per maand te verkopen.” Park stapte naar een crematorium, bracht een prototype van een hondensculptuur mee en lichtte haar plan toe. “Plots belde de vrouw van het crematorium me op. Ze wou me in contact brengen met haar leverancier die een netwerk in Nederland en België heeft. Ze zei me: “Je hebt een fantastisch idee. Ik kan van jou de grootste kunstenaar in deze sector maken”. Het was raar en verontrustend om dat te horen. Ben ik dan een goede of winstgevende kunstenaar? Ik realiseerde me dat ik geen succesvolle kunstenaar wil zijn met beeldjes ter nagedachtenis van honden.”

Yemo Park - Platform voor beter leven

Yemo Park, Dogs Die Love Doesn’t, Ceremony of eternal bonding, installation, 2019, Forbidden City Antwerpen. Photo: Tatjana Henderieckx

Realiteit

“Een bedrijf uitvinden en erover fantaseren, is leuk”, stelt Park vast. “Wanneer het werkelijkheid wordt, verliest het zijn charme. De prototypes van de honden waren geschenken voor mijn vrienden. Ze waren blij en we praatten niet over geld. Het was een gebaar van liefde. Dat voelde goed. Ik besefte dat ik het daarom wilde doen.” Wanneer Park in 2019 alle hondensculpturen samenbracht in de tentoonstelling met afstudeerprojecten, leerde ze hoe belangrijk samenhorigheid en uitwisseling waren. “Het was een ceremonie met vrienden en hun families, en tegelijk een ontmoeting met de sculptuur van hun overleden honden. Die stonden een tijdje samen in mijn atelier, waardoor de honden elkaar leerden kennen. Dat gebeurde op de tentoonstelling ook met de mensen. In ruil voor de sculptuur gaven mijn vrienden bier. Ik zette bloemen in de bierflessen als schrijn om de dode dieren te eren.”

Je kan bedrijfsleider worden, inspelen op trends en veel geld verdienen. Materialisme, concurrentie en ieder voor zich: daar wordt Park niet gelukkig van. Welke waarden vindt zij belangrijk? “Ik mis een gevoel voor solidariteit. Mijn werk is een gebaar naar anderen. Ik maak niets voor mezelf of om mijn ego te bevredigen.” Park is genereus, empathisch en vindingrijk. Ze vertrekt vanuit een bezorgdheid of de wil om anderen te helpen. Maar ze moet ook overleven. Ze gebruikt een bedrijfsmodel als alibi. Het is een façade om de aandacht te trekken. Ze zet marktmechanismen in om andere waarden te belichten. Park wil het hebben over vriendschap, liefde, plezier, zorg dragen, elkaar helpen en delen. Dat kwam ook tot uiting in haar andere bedrijven. “Na enkele jaren besefte ik dat mijn vader niets anders doet dan nieuwe bedrijven oprichten. Hij is gedreven door verbeelding, passie en geeft mensen hoop. Ik groeide ermee op en ik nu doe het zelf ook.”

Yemo Park - Platform voor beter leven

Yemo Park, Gentle Bite Long Lasting Pain Series, Bronze, video still, 2020.

Helpen

In 2020 stichtte Park een bedrijf in draagbare zelfverdedigingssculpturen voor vrouwen. De aanleiding was haar buurman die grensoverschrijdend gedrag stelde. Ze schrok van de reactie van haar toenmalige vriend, de sociale werker van de buurman en de huisbazin. Niemand leek de ernst ervan in te zien. Daarom zocht Park naar een manier om zich te wapenen. “Het was mijn eerste ervaring met grensoverschrijdend gedrag en gelukkig zonder fysieke toenadering, maar ik was niet de enige. Ik maakte prototypes voor sculpturen die vrouwen kunnen bestellen om zich te verdedigen. De ontwerpen zijn gebaseerd op wapens voor zelfverdediging. Het is illegaal om ze te kopen, maar als ik ze namaak als sculptuur kan het wel.” Park zette advertenties in tijdschriften, maar ze kreeg tot dusver geen bestellingen.

“Tijdens de COVID-19-pandemie hadden veel van mijn vrienden het moeilijk. De horeca lag stil, dus hadden ze geen inkomsten. Ze waren radeloos op zoek naar manieren om hun kunstwerken te verkopen. Dat trof me. Anderzijds hoorde ik dat mensen met een hoog inkomen een zwembad in hun tuin lieten aanleggen. Zo ontstond het idee om een bedrijf op te richten dat luxueuze artistieke zwembaden bouwt. Ik maakte een showroom en een applicatie waarmee je het zwembad in je tuin kon plaatsen om je in te beelden hoe het eruit zou zien. Op vraag van de klant zouden wij als bedrijf kunstenaars inhuren. Die zouden meebouwen aan het zwembad of zorgen voor de artistieke vormgeving. Ik deed een open call aan kunstenaars. Ze konden mij laten weten welke bijdrage ze wilde leveren. In een tentoonstelling met maquettes presenteerde ik die artistieke zwembaden aan mogelijke klanten. Het startte als een eenvoudig concept, maar er kwamen veel toffe voorstellen binnen.”

Yemo Park - Platform voor beter leven

Yemo Park, Deep Pleasure Pool Club, Pool 3, Digital montage, 2021.

Rijk

Wanneer is iets waardevol? Luxueuze artistieke zwembaden bouwen, het kan kunstenaars blij maken. Iedereen kan zijn kwaliteiten en vaardigheden inzetten en het leidt tot samenwerkingen. Dat maakt het een rijk project, maar tot nog toe werd niemand er rijk van. Park kreeg twee vragen naar de kostprijs, maar ze moest het antwoord schuldig blijven. “Dat is jammer”, vertelt Park. “Zeker omdat dit een project is waarmee ik behalve mezelf, ook andere kunstenaars help. Er komen zo veel factoren bij kijken, wat het moeilijk maakt om het te berekenen. Ik ga een projectsubsidie aanvragen om verder te onderzoeken hoe ik het toch kan realiseren.”

Geld verdienen, het blijft een zoektocht voor Park. Haar eerste betaalde kunstwerk was een beeldje ter nagedachtenis van een overleden kat van een vriend. “Dat lukte niet. Ik heb weinig met katten, waardoor ik me moeilijk kon inleven. Nog lastiger was mijn voortdurende twijfel aan de waarde en de kwaliteit van het werk. Ik voelde me niet vrij en had er geen plezier in.”

Yemo Park - Platform voor beter leven

Yemo Park, Deep Pleasure Pool Club, Pool 4, 2021, Lichtekooi, glazed ceramic, water, grass turf, 48x37x30cm. Photo: Sine Van Menxel.

Park houdt van elkaar vergoeden door diensten of goederen uit te wisselen. Op die manier kan je genieten van elkaars vaardigheden. Het is persoonlijk, je maakt anderen blij en dat geeft een goed gevoel. Maar ruilhandel is niet altijd haalbaar. Daarom denkt Park na over andere economische mogelijkheden. “Ik stel vast dat ik weinig betaald word om een tentoonstelling voor te bereiden. Hoe kan ik dat volhouden? In Ierland bestaat er sinds kort a basic income for artists. Tweeduizend kunstenaars krijgen van 2022 tot 2025 een inkomen van 325 euro per week om zich op hun praktijk te richten. Dat is goed voor de kunstenaars en ze leveren met hun werk een belangrijke maatschappelijke bijdrage.”

Met haar theepottenbedrijf, opgericht in 2022, zette Park zich in voor sociale rechtvaardigheid. “Theepotten zijn functioneel en leuk als verzamelobject. Ik wil kunstenaars inhuren om theepotten te ontwerpen. De winst wil ik investeren in lobbywerk bij de Europese Commissie. Ik wil dat ze een wet implementeren die een basisinkomen voor kunstenaars in Europa garandeert. Dat geeft kunstenaars de kans om onderzoek te doen en hun praktijk te ontwikkelen.” Uiteindelijk schoot dit project het doel voorbij. Recent wijzigde de Belgische regering het kunstenaarsstatuut naar het kunstwerkattest. Als je kan bewijzen dat je als kunstenaar of kunstwerker werkt, kan je wanneer nodig een uitkering krijgen. Ook met je andere inkomsten houden ze rekening. “Het nieuwe systeem toont meer begrip voor kunstenaars”, zegt Park daarover. “Dat maakte me blij. Er is verbetering mogelijk, maar dit bedrijf ga ik sluiten.”

Yemo Park - Platform voor beter leven

Yemo Park, Pro teapot 001, glazed ceramic, 25 x 25 x 20 cm, 2022. Photo: Jeroen Bocken

Positief

Momenteel geeft Park een gereedschapsbedrijf voor grootmoeders vorm. Toen ze in oktober in Korea op bezoek was bij haar oma stelde ze vast dat die met versleten materiaal werkt. “Ze is 87 jaar en oogstte dit jaar op haar eentje 800 kilogram rijst. Ze moet niet meer werken, maar doet het toch om met familie en vrienden te delen. Door haar leeftijd wil ze geen nieuw materiaal meer kopen. Ik maak nu landbouwgereedschappen als sculptuur, al weet ik dat ik ze niet aan grootmoeders zal verkopen.” Daar is het Park niet om te doen. Ze toont met haar gereedschap haar appreciatie voor de waarden en wijsheden van grootmoeders. Net zoals haar oma houdt ze van het plezier te delen. “Ik verzamel anekdotes van verschillende oudjes die in diverse sectoren werken. Hopelijk kunnen mijn sculpturen hun wijsheid bewaren en kunnen we ervan leren.”

Park zoekt oplossingen. Hoe kan ze een obstakel omvormen tot iets positiefs? Wat maakt het leven aangenaam en plezierig? Haar fictieve bedrijven zijn een platform voor verbindende waarden, zoals vriendschap, liefde, samenhorigheid, generositeit en zorgzaamheid. Haar oeuvre is in volle ontwikkeling, maar haar werk is nu al radicaal en veelbelovend.

  • Motivation - 12/01 tot 28/01 2024 - Les îles Mardi - Anderlecht (groepstentoonstelling)
  • One Safeguard Promise - 03/02 - 04/02 2024 - Second Room - Antwerpen (groepstentoonstelling)