OKV
Paul Verlaine

Uniek portret van de jonge Paul Verlaine

Artikel

Het BAM (Beaux-Arts Mons) in Bergen lauwert in het kader van Mons 2015 de Franse dichter en poète maudit Paul Verlaine met Verlaine, cel nr.252. Uniek in de tentoonstelling is een tot dan toe onbekende afbeelding van de jonge dichter. Het gaat om de grootste Verlaine-expo in bijna twintig jaar. De nadruk ligt op zijn verblijf in België.

In het rijtje met Corbière, Rimbaud en Mallarmé geldt Paul Verlaine tegenwoordig als een weliswaar minder bekende, maar daarom niet minder mysterieuze dichter. Hij wordt beschouwd als een van de grootste Franse schrijvers. Zijn decadente drank- en druggebruik spreekt tot de verbeelding van velen die zijn poëzie lezen: "La musique avant toute chose", declameerde Verlaine in zijn Art Poétique. Als reactie op de rauwe realiteit van Frankrijk in de negentiende eeuw, sprak het symbolisme tot de verbeelding van de Franse poëten, waaronder Verlaine.

Pierre Liebaert

Patti Smith

© Pierre Liebaert

Punk en decadentie

Dat niet enkel zijn poëzie en liefde voor geestverruimende middelen tot de verbeelding spreken, maar ook zijn turbulente sociale leven, hebben ze in Mons begrepen. Verlaines haat-liefdeverhouding met Arthur Rimbaud - ook wel Le beau Satan adolescent genoemd - kwam tot een hoogtepunt toen Verlaine hem in de pols schoot in een Brussels Hotel. Zowel het originele pistool als zijn gevangeniscel zijn te bezichtigen in Mons. Niemand minder dan punklegende en Rimbaudfanaat Patti Smith kwam op 18 oktober een bezoekje brengen aan de cultuurstad. Ze poseerde met het wapen en schreef enkele verzen op zijn gevangenismuur.

Paul Verlaine

Paul Verlaine

Onuitgegeven document

Het museum reconstrueert het uitzonderlijk verhaal van Verlaine aan de hand van originele documenten, zijn literaire werken en brieven aan geliefden en vrienden. Pronkstuk van de collectie is een portret van de jonge Verlaine, die de foto liet maken als geschenk aan zijn nicht en geliefde Elisa Moncomble. Dit familiesouvenir is vandaag in handen van haar achter-achterkleinzoon en werd ter beschikking gesteld aan de Koninklijke Bibliotheek die de foto heeft gedigitaliseerd. Tentoonstellingscommissaris Bernard Bousmanne, tevens conservator van de handschriftenafdeling van de Koninklijke Bibliotheek, stuitte bij toeval op de foto naar aanleiding van een lezing in Noord-Frankrijk: “Ik ontdekte de afbeelding slechts enkele maanden voor het begin van de tentoonstelling. Omwille van het uitzonderlijke karakter van de foto besloot het museum om ze toch nog te exposeren”, zegt Bousmanne. Slechts enkele foto’s Verlaine zijn bewaard gebleven, en op dit unieke exemplaar is de dichter in de fleur van zijn leven, zonder sporen van de latere aftakeling onder invloed van zijn zware levensstijl.