Links: Jacques Sonck, Zonder titel © Jacques Sonck
Rechts: De Wisselkinderen © Stichting Rijksmuseum Muiderslot
Klonen, erfelijkheidsonderzoek bij psychische aandoeningen, scheiden van Siamese tweelingen, in-vitrofertilisatie: tweelingen staan in de belangstelling.
Er worden er ook steeds meer geboren: de kans om een meerling te krijgen is nu zelfs één op de zeventig. Oorzaak? Moderne medische technieken, maar ook de hogere leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen zijn als factoren aan te duiden.
Wanneer in 1703 in Gent een Siamese tweeling geboren wordt is dat meteen een gebeurtenis! Het stadsbestuur geeft de opdracht tot het maken van een schilderij en de bekende heelkundige Jan Palfyn wijdt er een studie aan. Op de tentoonstelling 'Tweelingen' is de tweeling zowel door het oog van de wetenschapper als door dat van de kunstenaar te volgen. De tweeling is te zien in oude medische en verloskundige verhandelingen, als anatomisch model, in beelden, op affiches, prenten, schilderijen.
Tweelingen vormen een inspiratiebron voor vele mythen, sagen en verhalen: denken we maar aan Castor en Pollux, Romulus en Remus, Janssen en Janssen, Rosemieke en Annemieke. 'Tweeling' is een sterrenbeeld in de astrologie.
Dubbelbeeld, Senufo,
De tentoonstelling toont ook video presentaties: getuigenissen van leven als tweeling. Er is een interactief computerprogramma dat ingaat op erfelijkheid, tweelingenonderzoek en psychische aandoeningen.
Het is bekend dat erfelijke factoren, naast omgevingsinvloeden, een rol spelen bij het ontstaan van psychische ziekten.
Bij het opsporen van de invloeden speelt het tweelingenonderzoek een voorname rol. Wat leren onderzoeken in verband met schizofrenie, manisch depressieve stoornis of autisme ons over het relatief belang van erfelijkheid versus milieu?
De tentoonstelling toont de stand van zaken van enkele belangrijke wetenschappelijke onderzoeken. De fascinatie voor 'twee keer hetzelfde' vinden we ook terug in het dubbelganger motief in film, literatuur en psychoanalyse. Aantrekking en afstoting: twee kanten van dezelfde medaille.
Maar ook in niet-westerse culturen is men geboeid door meerlingen. In sommige culturen bijvoorbeeld worden tweelingen tegelijk bewonderd en gevreesd. De moeder geniet een hoge status maar heeft een zeer moeilijke taak te volbrengen. Over dubbelzinnigheid gesproken. We maken een reis langsheen andere culturen op zoek naar hun appreciatie.
Hedendaagse fotografen vinden meerlingen een geliefd thema. Tweelingen duiken op in film en reclame. Zelfs modeontwerpers laten zich inspireren door Siamese tweelingen. Kortom, 'Tweelingen' neemt je mee in dubbel/ zinnige wereld .
De tentoonstelling kwam tot stand dank zij de medewerking van het Teylers Museum uit Haarlem. Ook de Vlaamse vereniging ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek bij en voor meerlingen werkte eveneens mee aan het initiatief.
TWEELINGEN. Nog tot 30 maart 2003. Museum Dr. Guislain
