De Schelde is al eeuwenlang de economische levensader van Antwerpen. Het leven in en rond de stad ademt op het ritme van de stroom. Een waterloop die zo bepalend is voor het maatschappelijk bestel, bepaalt de identiteit van wie ermee verbonden is. De haven in daar wezenlijk deel van. De vitaliteit van die imponerende internationale vergaarbak, laat ook kunstenaars niet onberoerd. Als inspiratiebron verleidt de Schelde muzikanten, beeldhouwers, tekenaars en schilders tot een artistieke productie die het hart van het havenweefsel in zich meedraagt.

De negentiende-eeuwse kunstenaar Eugeen Van Mieghem was zo’n Scheldeadept. Geboren en getogen in het kloppend hart van de haven groeide hij op aan de Van Meterenkaai en op het Eilandje. Daar raakte de kunstenaar gebiologeerd door het harde leven aan de waterkant en de rauwe realiteit van de havenarbeid. Buildragers, zakkenmaaksters, schippers, kroegbazen en zuipschuiten vormden het vaste onderwerp van zijn werk. Antwerpen eerde, samen met de Van Mieghemstichting, de band tussen de schilder en zijn thuishaven met vijf levensgrote bronzen beelden op het Eilandje. Gebaseerd op zijn werk maakte de Nederlandse beeldhouwster Carla Kamphuis-Meijer Het Havenmeisje achter Hangar 26, Het Havenboefje op de Napoleonkaai, De Landverhuizer op het kruispunt van de Rijnkaai en de Amsterdamstraat, Augustine Pautre op de Entrepotkaai en Wiske op de Godefriduskaai.

Kunst in de haven

Ontdek de haven via de smartphone

Die beelden, en vele andere havenkunstwerken, waren tot nu toe vooral voer voor toevallige voorbijgangers en ingewijden. Daar komt nu verandering in. Via de app ‘Port of Antwerp’ kunnen bezoekers van de sinjorenstad via de smartphone of tablet de artistieke hoogtepunten van de haven ontdekken.

'Port of Antwerp’ is niet nieuw. De toeristische applicatie zag het licht midden 2014, als bewijs dat een havengebied meer is dan sluizen, containers en schepen. De toepassing helpt bezoekers goed verborgen stukjes natuur, adembenemende panorama’s, en talloze plaatsen waar de geschiedenis grondig heeft huisgehouden ontdekken. Via vastgelegde routes, voorzien van interessepunten, krijgt de industriële havenrealiteit een ander, historisch en cultureel bepaald gezicht. Eigen interesse bepaalt welke onbekende kant van de loodsen, dokken en kaaien de app ontsluit. ‘Port of Antwerp’ is onderverdeeld in categorieën, van geschiedenis tot natuur en eten en drinken. Zo is ook het café waar Van Mieghems vader de havenarbeiders opving na de zware werkdag – en zo de kiem zaaide voor zijn latere werk – deel van het traject. Ook is het mogelijk om verschillende onderwerpen te combineren tot een op maak gemaakt parcours aan de Schelderand, aangepast aan smaak en tijd.

Kunst als kers op de taart

Omdat een dagje Antwerpse haven niet volledig is zonder de sprekende artistieke traditie die mensen als Van Mieghem hebben hooggehouden, is er nu ook een kunstroute. De beelden van Carla Kamphuis-Meijer zijn maar enkele van de werken. Poëzie kan de avonturier met behulp van de app vinden onder de Londenbrug. Ook in Burcht Singelberg in Kallo komt cultuur en industrie samen. De oude sasmeesterswoning aan de Royersbrug is dan weer de uitvalbasis voor een aantal kunstenaars van AIR, een Antwerps artistiek residentieproject. Samen met de kunstwerken en culturele locaties zijn in de heruitgave van de smartphonetoepassing ook herdenkingsplaatsen voor recente geschiedenis present. Zo heb je de Churchill Industrial Zone, waar duizenden mensen gewerkt hebben op de voormalige site van General Motors.

Elke trekpleister wordt vergezeld door een aantal foto’s, en uitgebreide informatie over de ontstaansgeschiedenis en maatschappelijke impact. Daarnaast is de ‘Port of Anwerp’-app praktisch vormgegeven, zodat elke wandelaar, fietser of eventuele voorbijvaarder intuïtief aan de tocht kan beginnen. Met een vernieuwde zoekfunctie, is de gebruiksvriendelijke app gratis te downloaden in de appStore (Apple), via Google Play (Android) of in Blackberry World.

App

 ‘Port of Antwerp’

Download hier de pdf

Kunst in de haven