Karen Vermeren - Vensters op veranderende landschappen

Grotten, de plekken waar je diep in de aarde kunt doordringen, zijn een voor de hand liggende bron van inspiratie. De bekende grotten van Snežna in Slovenië, met de ijszuilen, zijn haar thema voor een expositie in 2011 in Elsene. Het gebouw waar ze exposeert wordt gekenmerkt door enkele zuilen en kolommen. Ze legt een verband tussen die sterk aanwezige architecturale elementen en de ijszuilen in Snežna. Ze toont er een aantal  grote, kleurrijke werken die zowel de grotten als de ruimte als referentie hebben. Karen Vermeren: “Ik neem de structuur van het gebouw over in mijn tekening en combineer die met die van de grot.” Het principe kan eenvoudig lijken en is dat ook in wezen, de toepassing echter dwingt groot respect af. Het werk is van die aard dat het de toeschouwer geen toeschouwer meer laat zijn maar eerder participant. Hij wordt betrokken in het werk want hij staat in diezelfde ruimte, hij bepaalt voor zichzelf willens nillens zijn positie.

Voor een project in de Galerie M’atuvu in Brussel nam ze de grot van Foissac als uitgangspunt. Die galerie is eigenlijk eerder een vitrineproject. Het werk wordt dus voornamelijk via het raam gezien en die begrenzing nam ze op in haar werk, het raster van het raam doorkruist het werk, doorprikt de illusie van de grot maar voegt er meteen iets aan toe.

Karen Vermeren gebruikt voor haar werken heel dikwijls tape om begrenzing en perspectief weer te geven. In de tentoonstellingsruimte van het bibliotheekcomplex Tweebronnen in Leuven gebruikt ze het grote raam voor een schildering in acryl en tape. Het is een werk van meer dan drie meter bij zes meter. Het toont een op de Mingo Falls in het reservaat van de Cherokee geïnspireerd landschap. Het beeld werd gedwongen binnen een lijnenspel dat overeenstemt met de architectuur van dit gebouw van Henry Van de Velde. Het is wonderlijk hoe je als toeschouwer zoekt naar het juiste standpunt en onder de zachte dwang van de wetten van het perspectief geleid wordt.

Veel werk verdwijnt na een tentoonstelling. Hoe staat Karen Vermeren daar tegenover? “Ik vind het wel mooi dat het werk niet meer bestaat, het onderstreept juist dat dit landschap nog steeds in ontwikkeling is. In situ-werk is altijd een interessante uitdaging.” En uiteraard komt er naast die plaatsgebonden ingrepen ook werk tot stand dat blijvend kan getoond worden. Ze heeft in maart van dit jaar een residentie gedaan in een glasstudio in München, waar schilderingen op grote formaten in glas kunnen gebrand worden. De oude technieken vinden inderdaad hedendaagse toepassingen. Misschien mondt dat wel uit in een nauwere samenwerking. Tot op heden houdt zij het bij kleinere formaten die ze met haar oven de baas kan.

Voor haar tentoonstelling in de Vereniging voor Actuele Kunst CIAP in Hasselt liet Karen Vermeren zich enerzijds inspireren door haar bezoek aan de Etna op Sicilië. Deze vulkaan is het resultaat van de botsing tussen twee tektonische platen, is nog steeds actief en komt af en toe tot uitbarsting. Enerzijds is er de vruchtbare bodem op de hellingen die zorgt voor heel wat landbouwactiviteit en anderzijds is de vulkaan een grote toeristische attractie die in de winter ook nog veelvuldig skiërs en snowboarders aantrekt. Er is een hotel en een skilift, beide moeten af en toe eens worden herbouwd. Het is dus een landschap dat haar aanspreekt, een landschap van extremen met juist in de lente wanneer de sneeuw stilaan smelt heel sterke zwart-wit contrasten, dan komt de zwarte lavasteen langzaam bloot te liggen omringd door nog aanwezige sneeuw.

Het gebouw van CIAP is een oude gelatinefabriek die in oktober van dit jaar verlaten wordt voor een nieuwe locatie. Ook die ruimte sprak haar aan, met zijn uitgesproken structuur van de dakspanten waaruit ze tegengestelde krachten als duwen en trekken meteen kon afleiden. Die tegenstellingen eisen telkens weer haar aandacht en interesse, ze ziet daarin een allegorie voor wat er rondom ons maatschappelijk aan de gang is.

De locatie drijft haar tot het maken van twee boeken. Het ene is een boek dat helemaal in zwart-wit is opgebouwd en voornamelijk door uitsnijdingen is tot stand gekomen, het tweede is een boek in een boek, waar ook kleur en doorzichtig materiaal in meespelen. Het zijn kunstwerken die je dus nooit in één oogopslag kunt zien, je moet ze manipuleren om steeds weer nieuwe en onvermoede aspecten ervan te ontdekken. Zo is het ook wanneer je in een ruimte of een landschap wandelt en telkens vanuit andere gezichtspunten nieuwe elementen en invalshoeken exploreert.

Haar tentoonstelling omvatte daarnaast een reeks grote glasschilderingen die een boeiend samenspel tonen van de vulkaan en de architecturale elementen van het gebouw. Een editie van 14 van elkaar verschillende multiples van gebrand glas wordt naar aanleiding van deze tentoonstelling bij CIAP uitgebracht.