Haarscherpe verluchtingen, maar dan online

Illuminare, het Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst, is bij het brede publiek het meest bekend door zijn tentoonstellingen. De meest recente verwezenlijkingen, ‘Hieronymus Cock – De renaissance in prent’ en ‘Magnifieke Middeleeuwen’ kregen in 2013 uitgebreid aandacht in Openbaar Kunstbezit Vlaanderen. ‘Hieronymus Cock’, over de renaissanceschilder die zich ontpopte tot succesvol prentuitgever, ging door in Museum M in Leuven. De tentoonstelling was een samenwerking met de Koninklijke Biblitheek van België en de Fondation Custodia in Parijs. Voor ‘Magnifieke Middeleeuwen’ boden veertig schitterend verluchte manuscripten van het Antwerpse Plantin-Moretus een unieke inkijk in het brein van de miniaturist.

Maar Illuminare is veel meer dan de organisator van unieke tentoonstellingen. Het Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst, gelegen in de Centrale Bibliotheek van KU Leuven, houdt zich bezig met receptiegeschiedenis  van Vlaamse Primitieven en technisch onderzoek, conservatie en inventarisatie van verluchte manuscripten en middeleeuws iconologie. Voor de Iconology Research Group is het interdisciplinaire aspect van groot belang.

Illuminare vierde onlangs de dertigste verjaardag, en dan mag een nieuwe website niet ontbreken. Die nieuwe webstek stelt de informatie over tentoonstellingen, onderzoeksprojecten en publicaties duidelijk en aantrekkelijk voor. Het mooie aan de site is de combinatie van informatie die enkel de academicus kan gebruiken en datgene waar ook het kunstminnende publiek iets aan heeft. Het studiecentrum bewees met zijn tentoonstellingen al geen eiland te zijn waar erudiete studie geen daglicht kan verdragen.

Het instituut onderhoudt een rechtstreekse levenslijn met de wereld buiten de eigen academische muren. Naast de tentoonstellingen en de website publiceert Illuminare ook drie eigen series: het Corpus of Illuminated Manuscripts (Uitgeverij Peeters), Art and Religion (Uitgeverij Peeters) en Iconologies (ASP Editions). Dit is een klein stukje van de informatie die in het tabblad Research te vinden is. Hier brengt het studiecentrum informatie onder over academische projecten, publicaties, documentatie en praktische informatie.

Daarnaast heeft de site ook een nieuwssectie. Op die pagina staan vooral aankondigingen voor nieuwe boeken. We leerden daar ook dat de catalogus van de Hieronymus Cocktentoonstelling een nominatie in de wacht sleepte voor best uitgegeven boek door de Vlaamse Uitgevers Vereniging en Cutting Edge. Die gang naar verzorgdheid en aandacht voor esthetiek trekken ze ook in de site door. De webstek verraadt dat Illuminare de gestileerde schoonheid van de middeleeuwse kunst bestudeert: een prachtig vormgegeven digitale plaats die verlucht is als een manuscript en eenvoudig gebruiksvriendelijk is opgevat.

Illuminare.be wijdt daarbij een volledige pagina aan het RICH-project. Reflectance Imaging for Cultural Heritage wil de wetenschappelijke beeldvorming van de materiële aspecten van kunstvoorwerpen en bibliothecair erfgoed verbeteren met een uniek nieuw instrument. Dit instrument, de RICH minidome, moet in staat stellen de topografie van boekverluchtingen, zegels of stempels in 3D te visualiseren. Hiervoor gebruiken ze multi-directionele belichting. Zo kunnen onderzoekers en publiek kunst en erfgoed dat we vooral kennen uit tweedimensionale foto’s, vanuit alle hoeken in volle glorie bekijken. De subtiliteit van de werkelijke textuur van een manuscript is een enorme meerwaarde.

Op de laatste pagina staan de voorgaande en geplande tentoonstellingen nog eens mooi op een rij. Je vindt er de nodige uitleg over de volgende tentoonstelling ‘In search of Utopia 1516’, in 2016 in M Leuven. Raak gekozen beelden van hoge kwaliteit, een aangenaam lettertype, elegante vormgeving en bitter weinig poespas: illuminare.be is, zeker voor een academische webstek, een aanrader. De verfijndheid van de middeleeuwse verluchting toont ook online zijn waarde te behouden.