gezelle.be

Guido Gezelle (1830-1899) mag dan een tijdloze naam in de Vlaamse literatuur zijn, bij een jonger publiek heeft de priester-dichter een wat stoffige reputatie. Dat komt misschien door een prangend gebrek aan een frisse hertaling, of doordat Gezelleherdenkingen vaak nostalgisch zijn en hem oneer aandoen als vernieuwer en taaljongleur. Want met zijn interesse voor de fijne geneugtes van de taal, zijn strijd voor de volkstaal en zijn belangstelling voor wat buiten de taalgrenzen gebeurde, heeft hij meer gemeen met jonge literatuurminnaars dan ze op het eerste zicht zouden denken.

Met gezelle.be zet het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge een waardevolle stap in de verjonging van de reputatie van de man achter het krinklende winklende waterding. Geen vormeloze webpagina, maar een creatieve en aantrekkelijke site waarop het leven en het werk van Gezelle hand in hand gaan. Alleen de vormgeving al spiegelt de levendigheid en de beeldkracht van de dichter, met een homepagina die knipoogt naar zijn handschrift en de gewassen waar hij al eens over durfde schrijven.

De homepagina is een onepager, zo’n pagina waarop je kan doorscrollen en waarbij dan een paginavullend onderwerp verschijnt. Voor de fijnproevers zit er subtiele beweging in alle foto’s en afbeeldingen als je er met je muis overgaat. Elke maand plaatsen ze een gedicht in de kijker, en het woord van de maand moet je taalgebruik wat verrijken. Zo wil ‘beruwrijmd’ blijkbaar ‘met rijm bedekt’ zeggen. Op die homepagina diepen ze ook een archiefstuk op. Dat zou duf of vanzelfsprekend kunnen zijn, maar net als de dichter durven ze tegen de schenen schoppen. Zo is het in de maand januari een scheldblad uit Gezelles studententijd dat de aandacht stal, een zelfgetekende spotprent met het opschrift ‘lapzak’ er op.

De sappigste anekdotes vind je onder het menu ‘verhalen’. Zo lees je daar hoe Gezelle door een kleine crisis ging na de roddels die de ronde deden over zijn betrokkenheid met de mysterieuze Lady Smith. Scha, schande en een besmeurde reputatie waren het gevolg, als we kranten uit die tijd mogen geloven. Maar de rest van het Gezellearchief doet vermoeden dat het met die besmeurde reputatie best meeviel. Met ettelijke meters archief, van boeken met aantekeningen, poëziehandschriften met toevoegingen en verbeteringen, brieven, bidprentjes, diploma’s tot foto’s, toont het archief hoe immens zijn geschreven nalatenschap is. En in ‘Atelier Gezelle’ ontdek je dat Gezelle nog steeds inspireert. Het is niet voor niets dat Gezelle de meest op muziek gezette dichter is in Vlaanderen: zijn werk beïnvloedt tot op vandaag allerhande artiesten. Op gezelle.be ontdek je de link tussen Gezelle en Paul van Ostaijen, kindertekeningen van Rik Wouters, tot de rappers van ’t Hof van Commerce die Gezelleteksten rappen. Voor educatieve doeleinden is gezelle.be het uitgelezen naslagwerk. Zoals gezegd, is het niet eenvoudig om een jong publiek voeling te laten krijgen met dit literaire erfgoed, maar dat wil niet zeggen dat die band er niet is. Op de website vind je allerhande projecten die op het jonge publiek zijn gericht, van kleuters tot de al iets kritischere tieners.

Je kan op gezelle.be snuisteren door zijn brieven en geschriften. Alleen de geschiedenis van dat archief is al spannend om te lezen. Na Gezelles dood erfde zijn neef Caesar Gezelle het papieren nalatenschap. Tijdens de Eerste Wereldoorlog moest hij echter vluchten, en het was de priester Lodewijk De Wolf die op gevaar voor eigen leven het archief van Gezelle vanonder het puin haalde. Sommige boeken hebben nog steeds grote kogelgaten. Een andere bekende neef van Gezelle, Stijn Streuvels, gaf het ultieme duwtje om dat archief op te nemen in een Gezellemuseum.