Kunstenaar Peter de Cupere werkt al jaren met geuren en is zeker in Vlaanderen een echte pionier. Werd er in het begin nogal meewarig gedaan over zijn interventies, dan veroverde hij ondertussen een vaste plaats bij kunsthappenings en op grote evenementen, vooral in het buitenland. Het is dus geen toeval dat we voor ons project Vlaamse Meesters in Situ met Peter de Cupere zullen samenwerken.

Een kunstboek uitgeven over zo iets zintuiglijks als geurkunst is op zijn zachts gezegd een hele uitdaging. Gelukkig lopen er in Vlaanderen mensen rond die gek genoeg zijn om die handschoen op te nemen. Bruno Devos van uitgeverij Stockmans is niet aan zijn proefstuk toe en maakte een ongelofelijk boek met verschillende geurafbeeldingen. Wie er zachtjes over wrijft kan een geur opsnuiven. Dat iets kan de geur van aarde zijn naar aanleiding van een expo met het beroemde schilderij De Bietenoogst van Emile Claus. Het kan ook de geur van sigarettenrook zijn.

Een kunstboek uitgeven over zo iets zintuiglijks als geurkunst is op zijn zachts gezegd een hele uitdaging.
Geur, Een geurend boek over Peter de Cuypere

Het boek telt meer dan vierhonderd bladzijden en bestaat uit drie delen. In een eerste deel benaderen verschillende auteurs, elk vanuit hun eigen achtergrond, het fenomeen van de geurkunst. De kunstenaar bijt zelf de spits af en legt uit dat hij zich eerder een beeldend kunstenaar vindt dan een geurkunstenaar. Hij gebruikt geur als belangrijkste medium om betekenis te geven aan het beeld en het beeld hoeft daarom niet altijd zichtbaar te zijn. Het beeld kan ook opgeroepen worden door de geur. Omdat niemand dit zo benaderde moest de kunstenaar veel experimenteren: hoe houdt een product een geur vast, hoe lang, hoe kan geur een beleving oproepen… In een uitgebreid interview legt Peter de Cupere uit hoe hij reeds als kind door geuren was gefascineerd. Zo probeerde hij de geur van gras te verzamelen en smeerde zich in met die geur. Op weg naar school zag hij hoe positief de mensen reageerden op die geur.

Toen hij 27 was besloot De Cupere resoluut te gaan voor het kunstenaarschap en begon een opleiding in de kunsten. Eerst Vrije Grafiek, want hij is ook een begenadigd tekenaar en dat zie je her en der in het boek waar mooie tekeningen illustreren hoe zijn ideeën vorm krijgen en uiteindelijk uitmonden in geurinstallaties. Het was vooral een ontmoeting met Jan Hoet die hem verder deed gaan. Die voorspelde dat de eerste tien jaren moeilijk zouden zijn omdat de kunstwereld nog niet klaar was voor het olifactorische. Een visionaire uitspraak. Jan Hoet kocht enkele werken aan van Peter de Cupere.

Het tweede deel van het boek is een portfolio met een overzicht van een reeks kunstwerken die elk een volledige pagina krijgen. De prenten met een rood neusje geven een geur af als je er over wrijft. Een eenvoudige handeling maar een technisch huzarenstuk waarbij men in de drukkerij een extravernis over de beelden zet waar de geur in verwerkt zit. Het derde deel, dat ongeveer de helft van het boek beslaat, is een overzicht van de kunstwerken die Peter de Cupere de laatste twintig jaar maakte. Vanuit een aantal thema’s zoals ecologie, ervaringen en experimenten geeft de kunstenaar een goed inzicht hoe hij eigenlijk te werk gaat. Enig minpunt zijn misschien de vele kleinere documentaire foto’s die niet altijd een meerwaarde bieden. Maar voor de rest is dit een uniek boek, fraai vormgegeven en een absoluut naslagwerk voor alles wat met geurkunst te maken heeft.

Boeken

Peter de Cupere

Scent in context. Olfactory Art

Groot formaat, 427 blz. hardcover, Een uitgave van Stockmans

Download hier de pdf

Een geurend boek over Peter de Cuypere