De Opening in mei 1999 van het nieuwe SMAK

De opening in mei 1999 van het nieuwe Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (S.M.A.K.) was zonder meer één van de belangrijkste culturele evenementen in Vlaanderen. Het Gentse museum was tijdens de oprichting in 1975 het eerste Belgische museum gewijd aan hedendaagse kunst. De collectie wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste verzameling hedendaagse kunst in Vlaanderen en heeft een uitstraling tot ver buiten de grenzen. Het nieuwe museum is gelegen tegenover het Museum voor Schone Kunsten. Samen functioneren ze nu als een museumeiland in een parksite aan de stadsring van Gent.

Belgische aanwezigheid in drie generaties. De Beeldengroep Mens erger je niet van Sven 't Jolle, Schilderijen van Roger Raveel en Panem et Circences I van Wim Delvoye

Het museum opent met een tentoonstelling waarin de verzameling voor het eerst sinds jaren in volle luister te zien zal zijn. Door de provisorische omstandigheden waarin het museum zich gedurende meer dan twintig jaar bevond, werd de verzameling enkel via tijdelijke tentoonstellingen in steeds wisselende en fragmentaire opstellingen getoond. Belangrijke aanwinsten van de laatste vijf jaar waren zelfs helemaal nooit te zien.

De verzameling van het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst geeft een beeld van de ontwikkelingen in de internationale kunst van 1945 tot heden, en situeert de kunst uit de eigen regio binnen dit spectrum. De verzameling streeft niet naar volledigheid, noch naar consensus. Ze kiest daarentegen voor specifieke werken die daardoor vaak aberratief lijken, en pas achteraf een referentieel karakter krijgen.

Het rijke spectrum van de verzameling wordt in het nieuwe museum zo efficiënt mogelijk getoond. In bepaalde ruimtes zijn werken van diverse kunstenaars bij elkaar gebracht die formele of inhoudelijke relaties met elkaar aangaan, andere ruimtes worden aan één enkele kunstenaar of zelfs aan één enkel werk gewijd. De opstelling getuigt van een voortdurend nomadisch aftasten en onderzoeken van de collectie, een zoeken naar spanningsvelden en conflicten. Het is tevens denkbaar dat in de loop van de openingstentoonstelling verschuivingen of infiltraties van andere werken plaatsvinden.
Het tonen en ter discussie stellen van actuele kunst in het museum is een vorm van engagement met en voor onze tijd.

Het nieuwe museumgebouw is een impliciete kritiek op de museumarchitectuur in Europa van de laatste jaren. Tegenover de prestigieuze façade-architectuur waarbij het gebouw zelf als architecturale prestatie centraal staat, heeft architect Koen Van Nieuwenhuyse hier geopteerd voor een ingrijpende renovatie van het Casino, een uit 1948 daterend, goed geproportioneerd gebouw. De ruimtes zijn zowel monumentaal als intiem, eenvoudig en gevarieerd, zowel qua sfeer, als wat de inval van het natuurlijk licht betreft. De architectuur is ondergeschikt aan het tonen van kunst, zonder afbreuk te doen aan de betekenis van architectuur voor een stad. In het ontwerp - dat het resultaat is van een intense dialoog tussen de architect en de museumdirecteur - werd daarenboven maximaal rekening gehouden met de specifieke aard van de verzameling actuele kunst. De tentoonstellingsoppervlakte bedraagt ruim 4000 m2 en is uit te breiden met nog eens 2000 m2 in de aanpalende floraliënhal.

Het nieuwe museum is het voornaamste signaal dat de stad Gent geeft van de bewuste keuze voor een profiel van een dynamische cultuurstad.

Vanaf juli 1999 zullen naast 'gewone' audiogidsen ook originele audiogidsen voor kinderen en tieners beschikbaar zijn. Deze audiogidsen zijn ontstaan in samenwerking met Canon cultuurcel van het departement onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Met de assistentie van deze audiogids kan de jonge bezoeker een individuele rondgang door het museum krijgen. De inhoud van het apparaat is ontworpen in nauwe samenwerking met een groep jongeren en kinderen. Vijf maanden lang kwamen zij regelmatig bij elkaar om met twee mensen uit het kunstonderwijs te spreken over werken uit de collectie. Voor de groep kinderen gebeurde dit naar aanleiding van de ervaringen die zij met deze werken hadden opgedaan in een speciaal voor dit doel opgericht kinderatelier. Voor de tieners gebeurde dit aan de hand van een directe confrontatie met de werken.

Bezoekersgids

Openbaar Kunstbezit Vlaanderen gaf ter gelegenheid van de opening van het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst een mooi verzorgde publicatie uit waarin de geschiedenis van het museum, de collectie en de architectuur van het S.M.A.K. overzichtelijk aan bod komt.

Ruim geïllustreerd in kleur en vlot lezende tekstbijdragen van Stef Van Bellinghen en Stefan Kochanek.

De bezoekersgids kan je gebruiken ter voorbereiding van uw bezoek (ideaal voor het onderwijs), tijdens uw bezoek, of erna om uw eigen indrukken te toetsen of te articuleren.

Te verkrijgen in het Nederlands of in het Frans. Softcover, 28 x 22 cm, 44 p., 55 illustraties in kleur. 250 BEF

SMAK- Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent.