'Koloniën van Weldadigheid -Twee eeuwen Wortel en Merksplas'

Koloniën van Weldadigheid -Twee eeuwen Wortel en Merksplas

Na een Europese berisping schaft België in 1993 de wet op de landloperij uit 1866 af. Landlopers – nu dak- en thuislozen genoemd – verblijven niet langer verplicht in de zogenaamde Koloniën in Wortel en Merksplas en de sector van het sociaal welzijn buigt zich meer en meer over hen. In de Noorderkempen valt de laatste (landbouw)activiteit die zij daar verrichtten stil. Het uitgestrekte geheel lijkt te zullen worden verkocht en verkaveld. Een verhaal dat in de jaren 1820 begon, lang vóór de bewuste landloperijwet, eindigt. Toen werden in Nederland en België – in die jaren één koninkrijk onder Willem I – in korte tijd zeven zogenaamde Koloniën van Weldadigheid opgericht, waarvan twee in het huidige België. Dat was een grootschalig en internationaal bejubeld experiment in armoedebestrijding. Dit OKV-themanummer brengt het verhaal. 1993 was ook het begin van een nieuwe tijd voor de oude Koloniën. Na fel protest tegen de dreigende verkoop wordt in 1997 Stichting Kempens Landschap opgericht. Doel: Wortel- en Merksplas-Kolonie in gemeenschapshanden houden, en vooral: samen met een consortium van partners een nieuwe holistische toekomstvisie voor het gebied uittekenen en waarmaken, onder het motto ‘behoud door ontwikkeling’. Sinds 2021 maakt Wortel-Kolonie samen met drie Nederlandse zusterkolonies deel uit van de prestigieuze Werelderfgoedlijst van UNESCO, als allereerste cultureel landschap in België.