Huisillustrator Klaas De Baere tekent in elk tijdschrift zijn antwoord op onze vraag: laat je inspireren door één zin uit een artikel. Ditmaal kiest hij voor een zin uit Tussen de lakens van lang geleden.
Klaas De Baere, Gerart de Jonckher, 2025
Artikel
In het artikel Tussen de lakens van lang geleden door Wendy Wauters, wordt het boek van OKV-redacteur Jonas Roelens besproken, De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700). Die tekst brengt voor mij als illustrator een rijke context met zich mee, zowel qua ruimte als qua plaats. Toch schept de tekst tegelijkertijd genoeg ruimte om de thematiek niet te letterlijk te benaderen.
Wie was Gerart?
Wie was hij? In wat voor landschap bevond hij zich? Wat waren zijn dromen en doelen? Wat was zijn plaats binnen de gemeenschap, die door zijn vermeende zonden zogezegd werd ontwricht? Stond Gerart buiten die gemeenschap, of was hij er juist deel van? Die vragen waren voor mij het uitgangspunt. Ik besloot Gerart niet letterlijk te portretteren, maar om hem geleidelijk op te bouwen tot een figuur die midden in zijn gemeenschap stond, iemand die nuttig werk verrichtte, in de vorm van een beroep, en iets terugdeed voor de samenleving waarin hij leefde.
Gerart de Jonckher, in 1460 verbrand voor sodomie, is in 'De onuitspreekbare zonde' niet zomaar een nummer.
Voorbereidende schetsen
Op die manier wilde ik de complexiteit van zijn positie in de gemeenschap benadrukken. In mijn illustratie koos ik ervoor om het bestaan niet te letterlijk over te brengen, zodat elke lezer voor zichzelf kan uitmaken wie Gerart was. Daarnaast trachtte ik in mijn werk de reden voor Gerarts' verbranding – zijn vermeende sodomie – om te buigen. In plaats van de "lustige zonde" te benadrukken, legde ik de focus op de mogelijkheid van onschuldige liefde. Zijn liefde voor een ander wezen, suggestief en complex.
De dualiteit van hoop en duisternis
In de illustratie, die ik met kleurpotlood heb uitgewerkt, zocht ik naar de balans tussen licht en duister. De donkere wolken, die als een sluier van rook over deze periode hangen, verwijzen naar de duistere kanten van onze geschiedenis. Die periode, maatschappelijk relevant en vaak vergeten, komt dankzij Roelens' werk weer tot leven. Dit combineerde ik met het doorbreken van de zon, de nieuwe dag, die haar licht werpt op de hoop voor vandaag en de toekomst.
