"Vandaag zorgen dat morgen gisteren nog kent" geldt zowat als het adagio van dit nieuwe museum dat zich op het eerste gezicht als een archeologisch museum aandient.
Hoewel de verbinding met de archeologische site van de abdij van Ename duidelijk blijkt en archeologie als middel tot geschiedschrijving pertinent aanwezig is, wil het Museum 't Ename geen archeologisch museum zijn, maar in de eerste plaats het verhaal brengen van 1000 jaar (vanaf 974) dagelijks leven in een dorp dat in 974 één van de belangrijkste grensvestigingen was van het Duitse Keizerrijk aan de Schelde en dat - hadden de teerlingen van de geschiedenis anders gerold - best had kunnen uitgroeien tot een belangrijke stad.
Dit impliceert ook aandacht voor het recente verleden, hetgeen reeds onmiddellijk bij de ingang wordt waargemaakt. Een gebogen wand tegenover de balie herbergt persoonlijke memorabilia, foto's, archiefstukken,... veelal verzameld bij de betrokken Enaamse bevolking die op die manier betrokken moet worden bij het museumconcept.
Dat het in deze presentatie gaat om de mensen blijkt ook uit een inleidende film die wordt geprojecteerd in een halfrond auditorium dat binnenin zijn functie aangenaam vervult, maar aan de buitenkant architectonisch misschien iets ongelukkiger overkomt.
De film biedt een rustgevende poëtische impressie van ca. 30 minuten over een dag, die symbool staat voor 1000 jaar geschiedenis in "een plaats in de tijd" (Ename, zoals u zult begrijpen).
