Aarzelend bel ik aan bij wat aan de buitenkant oogt als een groot magazijn. Gelukkig ben ik op het juiste adres, en Kristina Engels, mijn gastvrouw en tourgids van vandaag laat me enthousiast binnen. Ze verzekert me nog dat de lift in prima staat is, als ik al aan mijn klautertocht van vier verdiepingen ben gestart. Kristina en haar man Jan kwamen een dertigtal jaren geleden in de ‘IJzernatieloft’ wonen omdat ze stockageruimte nodig hadden. Vanuit hun liefde voor binnenhuisarchitectuur vormden ze de hoogste plateau van het magazijn om tot woning. Op het dak is er een spectaculair terras en miniboerderij met kippen.
Je kijkt niet naar een verzameling maar naar een emotie
Als knipoog aan het nabijgelegen MAS (Museum Aan de Stroom), startten Kristina en Jan een drietal jaren geleden het JAS (Jan Aan de Stroom). Het JAS herbergt hun ruime collectie tribale en eclectische kunst, en is een hommage aan Afrikaanse kunstenaars die geleidelijk aan een eigen plek in de kunstwereld krijgen. De collectie van het JAS is het resultaat van een jarenlang verzamelproces, voornamelijk uitgeoefend tijdens Kristina’s en Jans wereldreizen in de jaren ’70 en ’80.
Jan was al enige tijd begeesterd door de pracht van Afrikaanse werken maar bij Kristina was een cursus aan het Afrikamuseum van Tervuren de katalyserende factor in haar liefde voor deze kunst. “Net als Picasso die zich wou bevrijden van het realisme en verliefd werd op Afrikaanse beelden, ben ook ik verliefd geworden op Afrikaanse kunst.
Nu begrijp ik dat wanneer je voor een beeld of masker staat, je eigenlijk voor een emotie staat, en dat raakt me. Door deze kunst te ontdekken en te bestuderen, hoop ik een tolerantere persoon te zijn geworden, en heb ik meer respect voor wat andere personen denken en geloven.”
De meerderheid van de beelden die staan uitgestald hadden een bepaalde functie, legt Kristina me uit. Het stimuleren van vruchtbaarheid, het tegengaan van ziekten of het bevorderen van een goede oogst zijn maar enkele voorbeelden hiervan. Een favoriete stuk uit de collectie kiezen is moeilijk voor Kristina. De collectie bestaat immers uit een reeks prachtige maskers, beelden, gewaden en sieraden. Als er dan toch een kunstwerk uitspringt voor Kristina, is het een van de initiatiemaskers dat gebruikt werd bij de overgangsrituelen van jongen naar man.
Geïnspireerd door de functie van deze beelden, besloten Jan en Kristina om ook aan het tentoonstellen ervan een functie toe te kennen. Sindsdien organiseert Kristina privérondleidingen voor culturele organisaties. De opbrengst van de rondleidingen gaat integraal naar vzw ANADE Antwerpen, een vereniging voor hulp aan kinderen in nood. Organisaties met interesse in een rondleiding, kunnen hiervoor contact opnemen met Kristina Engels ([email protected]).