In de kerk van Afsnee: expositie van de 14 statiën van de kruisweg van Afsnee door Albert Servaes en de litho’s van de kruisweg van Orval (1936).
Ruim 60 jaar nadat de pastoor van Afsnee een kruisweg bestelde bij de eerste Vlaamse expressionistische schilder Albert Servaes (Gent, 1883 – Luzern, 1966) zal deze voor het eerst uitzonderlijk en tijdelijk in mei en juni te zien zijn op zijn bestemming in het kerkje van het Leiedorp Afsnee.
De tentoongestelde kruisweg, oorspronkelijk bestemd voor dit mooie kerkje, was nog nooit in Afsnee te zien, tot nu.
Wat voorafging…
- 23 februari 1921. Het Heilig Officie in Rome veroordeelt een kruisweg van Servaes, beter bekend als de kruisweg van Luithagen, zonder hem ooit gezien te hebben.
- Er volgt een periode van hevige controversen en nog meerdere kruiswegen, in totaal 10.
- Januari 1956. Pastoor Dhavé bestelt een kruisweg voor zijn kerk, voor 300 Zwitserse frank per statie, later verhoogd naar 400 Zwitserse frank. De pastoor betaalde de som van 5.436,50 Zwiterse frank.
- 6 juli 1957. De kruisweg is afgewerkt. De staties worden op paneel gelijmd en gefotografeerd. De pastoor betaalt 5.436,50 Zwitsers frank maar blijft wachten op zijn kunstwerk. Dat wordt eerst nog tentoongesteld in het Kunsthaus te Luzern.
- 18 februari 1959. Servaes vraagt dat het bisdom Gent de kruisweg aanvaardt en hij wil het bewijs dat dit religieuze kunstwerk altijd in het bezit zal blijven van de kerk van Afsnee.
- 30 augustus 1960. Albert Servaes maakt zijn beslissing bekend: hij wil de kruisweg zelf houden.
- Er komt een rechtszaak voor het kantongerecht Luzern maar pastoor Dhavé krijgt de raad ermee te stoppen. De hoge kosten voor de Zwitserse advocaten zijn niet in overeenstemming met de waarde van de Kruisweg.
- 19 april 1966. Servaes overlijdt in Zwitserland. Zijn Zwitserse erfenis komt toe aan zijn tweede echtgenote, Frieda Parasie.
- 2002. Frieda overlijdt in Zwitserland en laat per testament de kruisweg van Afsnee na aan het Parcum, het museum voor religieuze kunst te Heverlee.
- Het Parcum is bereid de kruisweg ter beschikking te stellen voor deze tijdelijke tentoonstelling.
- De kruisweg komt eindelijk thuis.
Dit wordt gecombineerd met twee kleine tentoonstellingen van religieuze kunst van Servaes in Sint-Martens-Latem, het kunstenaarsdorp waar hij zo lang verbleef en zijn Torenhuis bouwde. Het is geen retrospectieve, maar werd opgebouwd rond religieuze kunst. De twee tentoonstellingen gaan door in de stemmige crypte van het gemeentehuis van Sint-Martens-Latem en in het Museum Gevaert-Minne.
Om deze drie intieme tentoonstellingen te verbinden op een aangename manier werd een Albert Servaes fietsroute uitgewerkt in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen die grotendeels loopt via fietsknooppunten met eigen fietspad langs het Afsneekerkje, de Leie, het Torenhuis en in het groen van Latem en Deurle. Deze route zal digitaal beschikbaar zijn. Er wordt tevens een boek uitgebracht De kruisweg van de kruiswegen van Servaes door Eddie Verbeke over de boeiende lotgevallen van al zijn kruiswegen.
Overal is de inkom gratis.
Afbeelding: De kruisweg van Afsnee door Albert Servaes, Statie 2. Uit de catalogus van de tijdelijke tentoonstelling Albert Servaes, De Zwitserse periode 1945- 1966 (Koninklijk Museum Antwerpen 18 oktober 1970 – 10 januari 1971).