Webstek: Mechelen, stad in vrouwenhanden

Artikel

Mechelen is gevallen. Niet onder wapengekletter, maar voor de charmes van twee klassevolle vrouwen.

Lamot™

Van 17 september tot 18 december 2005 zijn vrouwen aan de macht in Mechelen. In die periode zullen tentoonstellingen, podiumkunsten en socio-culturele activiteiten op straten en pleinen de stad een vrouwelijke toets geven. Hedendaagse kunstenaars exploreren er de vele facetten van vrouw-zijn en vrouwelijkheid vandaag en in de toekomst, maar het ankerpunt voor dit feestelijk cultuurproject is de kunsthistorische tentoonstelling Dames met Klasse. Het is meteen de eerste tentoonstelling die georganiseerd wordt in de volledig gerenoveerde erfgoedbrouwerij Lamot. Wat zich tot een kankerplek in de Mechelse binnenstad had kunnen ontwikkelen, heeft gelukkig een nieuwe én vernieuwende invulling gekregen. Economie - in de vorm van congresruimten en horeca - gaat er hand in hand met cultuur en erfgoed.

Dit gloednieuwe congres- en erfgoedcentrum, een uniek project in Vlaanderen, opent pas in september de deuren. Maar dit architecturaal hoogstandje kan nu al virtueel bezocht worden op de webstek Lamot-Mechelen. Deze geeft u een eerder zakelijk overzicht van de verschillende functies en zalen van Lamot, maar toont evengoed schetsen en genoeg foto's van de bouwwerken om u voor even op de werf te wanen.

Maar wie zijn nu deze dames met klasse die in Lamot tijdelijk onderdak zullen vinden? Margareta van York en Margareta van Oostenrijk; twee leading ladies die rond 1500 aan het roer van de Nederlanden stonden en die er in slaagden hun stempel te drukken op het politiek en cultureel leven. Hun leven laat zich moeilijk in enkele lijnen samenvatten. In een notendop: Margaretha van Oostenrijk (1480-1530) was de enige dochter van keizer Maximiliaan I van Oostenrijk en Maria van Bourgondië. Reeds verloofd op tweejarige leeftijd, werd zij na de dood van haar tweede echtgenoot in 1507 landvoogdes van de Nederlanden. Haar keuze om te regeren vanuit Mechelen, maakte van deze stad de hoofdplaats van de Lage Landen. Nadat ze met haar bewind rust en welvaart gebracht had, zou ze er ook sterven.

Ook haar naamgenote uit York (1446-1503) vond er haar laatste rustplaats. Als telg van de oudste tak van het Engelse koningshuis stak zij op 22-jarige leeftijd het kanaal over om in de Nederlanden de derde vrouw te worden van Karel de Stoute, hertog van Bourgondië. Aan deze Margaretha dankt Mechelen haar prachtig paleis. Eveneens een goede reden om haar te eren met een tentoonstelling.

In afwachting van de opening kan men nu al terecht op de webstek Mechelen2005 voor een vrouwelijk dubbelportret van deze machtige dames. Via een eigentijdse kaart en vier tijdslijnen van 1446 tot 1546 krijgt men er in woord en beeld een overzicht van een eeuw wereldgebeurtenissen, de ontwikkelingen in Mechelen en de hoogte- en dieptepunten in de levens van de blauwbloedige Margartha's.

Helaas biedt deze geïllustreerde biografie van de beide Margaretha's (nog) niet de antwoorden op de vragen die ook in de tentoonstelling aan bod zullen komen: Wat hield hen bezig? Hoe hielden zij zich staande in zo'n uitgesproken mannenwereld? Wat was hun band met God, macht, kunst en wetenschap? Van de schilderijen, sculpturen, handschriften en oude drukken, wandtapijten en etnografische curiosa die in Lamot de vorstelijke leefwereld rond 1500 zullen oproepen, is evenmin al veel te zien. Des te meer reden om de tentoonstelling zelf te gaan bezoeken?

Alle praktische informatie, het volledige programma met alle activiteiten en evenementen van Mechelen 2005, alsook nuttige links naar alle partners, restaurants, hotels enzovoort vindt men op deze webstek. Verder biedt dit portaal de mogelijkheid om meteen ook tickets te bestellen of - voor wie uitgebreid op de hoogte wil blijven - om in te schrijven op een nieuwsbrief. Voor wie twijfelt hoe zich naar Mechelen te begeven, is de startpagina van Mechelen2005 misschien een tip. Een blik op de kaart en men snapt meteen waarom 170 jaar geleden de eerste trein op het Europese vasteland van Brussel naar Mechelen spoorde. Gent, Antwerpen en Brussel liggen vlakbij en - als er niet gestaakt wordt tenminste - kunnen cultuurtoeristen uit de vier windrichtingen gemakkelijk naar Mechelen treinen voor dit grote najaarsevenement.

Wie nog meer van Mechelen en omgeving wil bekijken, surft best ook eens naar Beeldbank Mechelen. Deze website is een initiatief van Erfgoedcel Mechelen, die ook tekent voor de erfgoedinvulling van de Lamot-site. De databank bundelt een verzameling van duizenden oude foto's, prentbriefkaarten, pentekeningen en ander historisch beeldmateriaal van het Mechelse stadsarchief. Elk beeld wordt er uitgebreid vormelijk en inhoudelijk beschreven.

Voor oudere Maneblussers zal het een hernieuwde kennismaking zijn met hun stad, maar niet-Mechelaars kunnen er net zo goed genieten van nostalgische sfeerbeelden van oude beroepen, of thematische collecties zoals kastelen of stationsgebouwen. Ook de archieven en particulieren van de gemeenten Lier, Heist-op-den-Berg, Duffel en Putte dragen trouwens hun bits en bytes bij tot deze regionale beeldbank. Favoriete plaatjes kunnen bewaard worden en zoeken doorheen deze digitale schatkamer kan via een trefwoordenlijst of vrije zoektermen. Aanrader is de zoekterm "Lamot" die 22 treffers oplevert en u meteen weer terugvoert naar de hoogdagen van de brouwerij. Vrouwen en drank: in Mechelen zorgt deze combinatie voor een fijne - culturele - beleving...

Downloaden

Eva Wuyts

Eva Wuyts studeerde Geschiedenis aan de Universiteit Gent, Numismatiek in Wenen en Cultuurmanagement bij de Universiteit Antwerpen. Vanaf begin 2009 bouwde ze de pasgeboren Vlaamse Erfgoedbibliotheek uit tot een organisatie die al snel een vaste waarde werd in de erfgoed- en bibliotheeksector en die in 2013 de Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap voor cultureel erfgoed kreeg. In november 2019 ging ze aan de slag als coördinator bij Histories vzw. Daarnaast is ze bestuurslid van Overleg Cultureel Erfgoed . Foto ©historiesvzw.be

Meer van deze auteur