In beeld: Alles goed met Floris Jespers?

Floris Jespers is een belangrijk avant-gardekunstenaar uit de eerste helft van de twintigste eeuw.  Daar twijfelt niemand aan.  Toch is er iets vreemds met hem aan de hand.  Noch zijn talent, noch zijn virtuositeit worden in twijfel getrokken.  Hij kon alle stijlen, alle technische pirouettes aan.  En dat juist wordt hem zwaar aangerekend.  Vier maanden lang probeert het PMMK te Oostende met het vertekende beeld af te rekenen.  Floris Jespers, vernieuwer of navolger ?    

De tentoonstelling die gastcurator Jean F. Buyck in het PMMK opstelt, is als één groot fresco opgevat waaruit de enorme diversiteit van Jespers' talent moet blijken. Dat dit overzicht de kritiek de mond zal snoeren, valt te betwijfelen. Of je het wil of niet, in de schilderijen van Jespers zie je keer op keer schoolvoorbeelden van de belangrijkste kunststromingen van de voor­bije eeuw: van het Brabants Fauvisme tot de 'Jeune Peinture beige', soms zelfs een ab­stract probeersel, dat dan met een  knipoog van de meester toch figuratief blijkt te zijn. Voor sommigen is deze ratjetoe de laagste vorm van hoereren, een kunstenaar onwaar­dig. Weg met Jespers!

Als er dan over één of andere kunstenaar met lof gesproken  werd, volgde onvermijdellijk een sneer van Jespers: 'Da kan iek oek!'.  Hi j heeft nooit beseft dat deze uitspraak zijn reputatie ernstig geschaad heeft.  In plaats van bewondering te oogsten voor zijn inzicht in techniek en stijl van anderen (dat hij ongetwijfeld had), kreeg hij het etiket van windvaan en naloper opgekleefd.

De tentoonstelling in het PMMK biedt de kans om die hardnekkige,  in anekdote gedrenkte beeldvorming te herzien. Ja, de stilistische diversiteit is erg groot, verras­send soms.

Binnen deze vormen van ongebruikelijke figuratie mogen wij niet de ontwerpen vergeten die hij voor de wereldtentoonstel­lingen van Parijs en New-York realiseerde. Zij passen in een door de oorlog gekortwiek­te poging om de monumentale schilderkunst nieuw leven in te blazen.  Het getuigde van grote zelfzekerheid om op dat terrein de concurrentie met de Mexicaanse muralisten op hun eigen continent aan te gaan.

Jean Buyck wil zich niet opwerpen als de onvoorwaardelijke propagandist van het werk van Jespers. Zijn optiek is veel breder.  Het grieft hem wel dat door te veel vooringenomenheid (door de kunstenaar zelf gedeeltelijk in de hand gewerkt) Floris Jespers niet de erkenning krijgt die hij verdient, noch binnen de historische  avant­ garde, noch als beeldend kunstenaar. Het beeld dat wij  doorgaans van hem hebben is een karikatuur.  Floris Jespers verdient beter. In al zijn diversiteit, valt het op dat hij een eigen invalshoek heeft nagestreefd. Aan ons om die opnieuw te ontdekken.