Het huidige Zwijvekemuseum verrees uit de restanten van de gewezen abdij van Zwijveke. Maak er kennis met allerlei aspecten van de lokale geschiedenis, raadpleeg de gespecialiseerde museumbibliotheek of bezoek de museumwinkel!
De cisterciënzerinnenabdij van Zwijveke, in 1223 gesticht, verhuisde na verschillende zware verwoestingen binnen de veiligere stadsmuren. Tussen 1671 en 1762 werd achter de kerk van Sint-Gillis-Binnen een nieuwe abdij gebouwd. In 1798 werd de abdij als nationaal goed openbaar verkocht en grotendeels gesloopt. De ruimte onder de gaanderij werd in de 19de eeuw verkaveld en verbouwd tot arbeiderswijk: het 'Zwijvicqkwartier’.
De resterende abdijgebouwen werden in 1957 als monument beschermd en in 1979-1980 gerestaureerd door het stadsbestuur en tot museum omgevormd. De prachtige arduinen zuilen en bogen van de gaanderij bieden sinds de restauratie onderdak aan een gedeelte van de museumverzameling graf- en gedenkstenen uit de 16e tot 19e eeuw.
De museumbibliotheek op de gelijkvloerse verdieping is door iedereen te consulteren en bevat vooral publicaties die gebruikt worden bij het wetenschappelijk onderzoek van de collecties en een basis vormen voor de educatieve werking van de musea.
De vaste collectie in de zaal boven de 30 meter lange gaanderij belicht diverse aspecten van de lokale cultuurgeschiedenis, vanaf het begin van de 19e tot het midden van de 20e eeuw.