De Westhoek. Het lijkt een streek waar de tijd bleef stilstaan. Prachtige landschappen met polders, West-Vlaamse heuvels, boerderijen en talloze relicten van de Eerste Wereldoorlog. Toch heeft niet alleen de 'Groote Oorlog' hier haar sporen nagelaten. Hoe het leven in deze plattelandsstreek er uitzag - zowel voor, tijdens als na '14-'18 - kan je bekijken op de regionale beeldbank 'WESTHOEK verbeeldt'.

De afgelopen jaren kwamen in deze rubriek al verschillende beeldbanken aan bod. Heel wat collectiebeherende instellingen zetten immers hun eigen verzamelingen - Vlaamse kunst, manuscripten, fotocollecties, affiches, enzovoort - op het net. 'WESTHOEK verbeeldt' ontsluit eveneens historisch beeldmateriaal via een webstek. Maar wat deze regionale beeldbank uniek maakt is dat het uitsluitend om private collecties gaat die ook nog eens worden opgespoord, gedigitaliseerd en ontsloten door een 140-koppige ploeg van vrijwilligers uit de Zuidelijke Westhoek. Want in tegenstelling tot wat haar naam doet vermoeden, bevat Westhoek Verbeeldt voorlopig enkel materiaal uit de gemeenten Heuvelland, Ieper, Langemark-Poelkapelle, Mesen, Poperinge, Vleteren en Zonnebeke.

Westhoek in beeld

Heuvelland Verbeeldt

Aanvankelijk beperkte dit initiatief zich tot de gemeente Heuvelland. Daar zag in 2005 'HEUVELLAND verbeeldt' het levenslicht. Opzet van dit experiment was om senioren via erfgoed computer- en internetvaardig te maken. Maar al snel bleek de werking van de beeldbank voor een ruimer publiek en een bredere regio relevant te zijn. Zo kwam het project onder de vleugels terecht van CO7, een intergemeentelijke projectvereniging die werkt rond cultuur in de Zuidelijke Westhoek. Samen met Erfgoedcel Ieper en het Vlaams Centrum voor Volkscultuur (nu FARO) zette CO7 een driejarig traject op waarbij na Heuvelland ook de zes andere gemeenten uit de regio hun eigen beeldbank kregen.

Daarom bestaan er naast de portaalsite Westhoekverbeeldt.be die alle informatie (handleidingen, communicatiecampagnes, enzovoort) over het project bevat, nog zeven deelsites per gemeente. Daar zie je op wekelijkse, soms zelfs dagelijkse basis nieuwe eind negentiende- en twintigste-eeuwse beelden opduiken. Het aanbod is zeer divers: scènes uit het dagelijks dorpsleven, groepsfoto's van schoolmeisjes, notabelen en muziekkorpsen of prentbriefkaarten met oorlogsbarakken, verwoeste kerken en wederopbouwhoeves. Telkens materiaal dat afkomstig is uit opa's familiealbum en grootmoeders koekendoos waardoor dit (zw)erfgoed tegelijkertijd uniek én kwetsbaar is.

Zwerfgoed

Zonder de inspanningen van de lokale bevolking en de twee projectcoördinatoren die het project begeleiden, zouden de persoonlijke verhalen achter deze beelden onherroepelijk verloren kunnen gaan bij een overlijden of calamiteiten. Dankzij 'WESTHOEK verbeeldt' hebben ze reeds duizenden beelden een tweede leven gegeven, en niet alleen digitaal via de regionale beeldbank. Voor de lokale bevolking worden er ook toonmomenten georganiseerd en foto's uit dit virtueel streekarchief duiken op in wandelroutes, informatiebrochures en jongerenprojecten. Zo bewijst de Westhoek dat ze haar erfgoed koestert en toch helemaal mee is met haar tijd.

Praktische informatie

  • Westhoek verbeeldt’ is een regionale erfgoedbank met bedreigd particulier beeldmateriaal over en in de Westhoek

  • CO7 (CultuurOverleg Zeven) (°2005) is het samenwerkingsverband voor cultuur en erfgoed tussen de zeven gemeenten Heuvelland, Ieper, Langemark-Poelkapelle, Mesen, Poperinge, Vleteren en Zonnebeke. De werking wordt gefinancierd met een bijdrage van de deelnemende gemeenten, werkingssubsidies van de Vlaamse overheid en diverse projectsubsidies.
  • FARO is het steunpunt voor de cultureel-erfgoedsector.

Download hier de pdf

Westhoek in beeld