Het huidige provinciehuis dateert pas van na de Tweede Wereldoorlog. Het werd ontworpen door de architecten Valentin Vaerwyck en Jean Hebbelynck en vervangt het 19de-eeuwse provinciehuis dat in september 1944 door de Duitse troepen in brand werd gestoken. Het gebouw had op dat ogenblik reeds een hele geschiedenis achter de rug.
In de 16de eeuw werd één van de adellijke 'Stenen' in de huidige Gouvernementstraat ingericht als woonhuis van de eerste proost van het Sint-Baafskapittel. Later werd het door verscheidene verbouwingen en uitbreidingen ingericht tot een ruim bisschoppelijk paleis, dat zich uitstrekte tot aan de Schelde, het huidige François Laurentplein. Tijdens de Franse Revolutie (1794) werd de bisschop eruit verjaagd en werd het paleis aangeslagen als nationaal goed. De administratie van het Schelde-departement, voorloper van het huidige provinciebestuur, werd erin ondergebracht.
In de loop van de 19de eeuw werd het gebouwencomplex om functionele redenen heringericht en aangepast. Oost-Vlaanderen maakte vanaf 1815 deel uit van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het gebouw moest dan de 96 leden tellende Provinciale Staten, de institutionele voorloper van de huidige provincieraad, huisvesten.
In 1890 kreeg architect Jules-Jacques Van Ysendyck zelfs de opdracht een compleet nieuw gebouw te ontwerpen voor de provinciale administratie en het provinciaal bestuur. Het is dit gebouw, in 1896-1897 voltooid in neorenaissancestijl, dat in 1944 zodanig door het vuur werd geteisterd dat het volledig moest worden gesloopt en vervangen door het provinciehuis dat er nu nog staat en dat in 1957 plechtig in gebruik werd genomen.
