De Gaume, het uiterst zuidelijke puntje van België is een kleine streek, die uit zeven gemeentes is samengesteld: Virton, Saint-Léger, Etalle, Tintigny, Musson, Rouvroy en Meix-devant-Virton.
Aanvankelijk ondergebracht in het oude klooster Récollets waaierde le Musée gaumais vrij snel uit over meerdere gedecentraliseerde antennes.
- Musée gaumais : 38 rue d'Arlon, 6760 Virton
- Musée de la vie paysanne de Montquitin : Place Monseigneur de Hontheim, 6767 Montquintin (Rouvroy)
- Musée lapidaire de Montauban-sous-Buzenol : Rue de Montauban, 6743 Buzenol (Etalle)
Les Musées gaumais zijn vandaag verschillende vzw’s rond het Musée de Virton (1939), het Musée lapidaire et du Parc archéologique de Montauban (1958), het Musée de la Vie paysanne in Montquintin (1965) en het Musée d’histoire militaire de Latour (1969).
Het Gaumse museum (Virton) belicht de culturele identiteit van het gebied tussen Chiers en Semois door het tonen van de diverse menselijke, natuurlijke, industriële en artistieke hulpbronnen van vroeger en nu.
Het Gaumse museum is gevestigd in de overblijfselen van een oud klooster uit de late 17e eeuw, aangevuld met een moderne vleugel. De vele aanwezige voorwerpen getuigen van de geschiedenis en de archeologie, de etnografie, de verhalen en legendes, de Schone Kunsten, de kunst van het volk en de industrie, de gewoontes en geloven van de Gaume. Van de prehistorie tot de Gallo-Romeinse tijd, van het Merovingische tijdperk tot de hoge Middeleeuwen, van de Verlichting tot nu, de verzamelingen van het Gaumse museum bieden de bezoekers een aantal opmerkelijke werken.
Onder hen is er de beroemde gebeeldhouwde steen "la moissonneuse des Trévires" en een bronzen Cupidobeeldje, de schilderijen van de gebroeders Abraham van Orval, de aquarellen van Albert Watrin en van Nestor Outer, intimistische interieurs van Félicien Jacques, de prachtige landschappen van Camille Barthélémy, van Marie Howet of Albert Raty.
De industriële kunst biedt de voorstelling van meer dan 200 haardplaten, heugels, haardijzers en kachels afkomstig van de Gaumse smelterijen, evenals één van de mooiste Belgische verzamelingen Bochfaïence, afkomstig van de Koninklijke fabriek Boch te Septfontaines-lez-Luxembourg in de 18e en 19e eeuw. De hedendaagse kunst wordt hier vertegenwoordigd door talrijke Gaumse artiesten zoals Gérard Gribaumont, Marguerite Brouhon, Blandy Mathieu...
