Archeologie spreekt tot de verbeelding. En het zijn niet alleen de Hollywoodiaanse avonturen van lndiana Jones of nostalgische bodemspeurtochten naar oude, mythische beschavingen die een sterke aantrekkingskracht uitoefenen. Ook lokale bodemschatten kunnen een ruim publiek boeien.
Webstek: Graaf eens digitaal
Archeologen die aan het werk waren op het Sint-Pietersplein van Gent stelden tot hun eigen verbazing vast dat hun vooronderzoek in functie van een nieuwe, ondergrondse parkeergarage op heel wat belangstelling kon rekenen. Buurtbewoners volgden de activiteiten van nabij en meer dan één voorbijganger hield er halt om met grote ogen te zien welke geheimen de ondergrond prijsgaf. Om de opgravers niet al te veel te storen, besliste men zelfs om wekelijks speciale rondleidingen te organiseren - een kans waarvan meer dan 5.000 geïnteresseerden gretig gebruik maakten. De opgravingen op het plein zijn inmiddels achter de rug, maar een overzicht over andere lopende opgravingcampagnes in het Gentse zijn te vinden op Archeoweb Gent.
Archeoweb Gent
Archeoweb Gent is een initiatief van de vzw Gent Cultuurstad / Erfgoedcel Gent en de Dienst Stadsarcheologie van de stad Gent. Deze website die in november online ging, bundelt archeologische kennis over Gent, vanaf de oudste menselijke aanwezigheid tot vandaag. Het is een dynamisch archief waar in klare taal het archeologisch patrimonium in al zijn facetten uit de doeken gedaan wordt.
Hoewel een erg compacte website, is Archeoweb Gent toch vlot navigeerbaar. Het aantal rubrieken is niet zo groot, maar alleszins ruim voldoende om u laag na laag 'Archeologisch Gent' te laten ontdekken. De eerste, gelijknamige rubriek laat u kennis maken met alle spelers op het veld. Vooreerst de Dienst Stadsarcheologie, die verantwoordelijk is voor het beheer en behoud van dit patrimonium, maar ook andere Gentse partners en instellingen met een archeologische inslag of musea die over een archeologische collecties beschikken, zijn er netjes opgelijst. Wie een ontdekking doet in de eigen tuin, weet dus meteen waar terecht.
De Gentenaar die meer wil weten over die hoop zand in zijn straat, wendt zich best tot het online 'Informatiecentrum'. Daar kan iedereen de belangrijkste opgravingen volgen. Weliswaar niet live want tot dusver staat er geen webcam op de sites, maar de werkhypothesen van de archeologen worden er wel uit de doeken gedaan. Dat dit voorlopige interpretaties zijn die kunnen veranderen naarmate het onderzoek vordert, zal vooral de amateurarcheologen onder ons kunnen boeien.
Voor de digitale graver die zelf op ontdekkingstocht wil, is er het 'Virtueel museum'. Men kan er zelf sporen volgen of zich doorheen de collecties laten gidsen via 4 grote categorieën: objecten, sites, tijdslijn of thema's. Hier ontdekt u meer over materiaalsoorten en perioden of volgt u bijvoorbeeld, via 'stadsomwallingen' - het enige thema dat al beschikbaar is - de uitbreiding van de stad Gent doorheen de eeuwen. De collecties van dit museum zijn op allerlei manieren ontsloten. Zoeken kan op periode - van het stenen tijdperk tot de post-middeleeuwse periode - of voor wie het iets preciezer wil ook op tijdsaanduiding, op onderzoeker of op herkomst. Dit laatste leert ons dat artefacten van over de hele wereld bedolven raakten in de Gentse geschiedenis en ondergrond. En dat kunnen de vreemdste dingen zijn. Zo blijkt dit plein dat al eeuwenlang een pleisterplaats is voor kermissen en circussen, een schat aan kleipijpjes van schietkramen te herbergen!
Deze pijpjes zijn echter niet terug te vinden op archeoweb. Het aanbod is momenteel nog beperkt, maar zal de komende jaren worden aangevuld met nieuwe sites, objecten en thema's. De objecten die er wel al op te delven zijn, werden gedateerd, qua materiaal en herkomst gedefinieerd en historisch beschreven. Zo weet u meteen wat een snorrebot precies was en waar het van gemaakt werd. Een nieuwsrubriek en een agenda met een overzicht van de tentoonstellingen en lezingen zorgen tenslotte voor een duidelijk overzicht van de laatste weetjes en projecten.
Archeoweb Antwerpen
Het Archeoweb-format bestond al sinds 2001. Het werd ontwikkeld door de Antwerpse Erfgoedcel en de afdeling archeologie van de stad Antwerpen en met de steun van Culturele Biografie Vlaanderen verder geoptimaliseerd. Gent is de eerste stad die hier - met haar eigen vormelijke en inhoudelijke accenten - op verder borduurt. De komende jaren zullen nog meer steden en gemeenten, waaronder Mechelen, hun ondergronds patrimonium op een gelijkaardige manier via internet ontsluiten. Wie overweg kan met Archeoweb Gent, graaft zich blindelings een weg doorheen Archeoweb Antwerpen waar de vondsten nog groter zijn.
In Antwerpen staan ze dus al een stapje verder. Niet alleen is de invulling al verder gevorderd, zij beschikken ondertussen ook al over een Archéoweb Anvers, Archaoweb Antwerpen en Archeoweb Antwerp in het Frans, Duits en Engels. Een vertaling naar de leefwereld van jongeren bestaat ook.
Pienternet, een website voor jongeren en leerkrachten uit het secundair onderwijs, maakte op zijn website een stukje vrij waar leerlingen en leerkrachten kunnen kennismaken met archeologisch onderzoek. Leerkrachten vinden er voldoende materiaal om een archeologieleste stofferen. Leerlingen hebben hun eigen virtueel lapje grond gekregen op het wereldwijde web. Voor hen is er een leuk voorwerpenspel dat hen de betekenis van de vreemdste objecten laat zoeken, in de rubriek 'beroepen' komen enkele medewerkers van de archeoloog aan het woord en in 'Tijdglijders' ziet u de stad letterlijk uitdeinen.