Huisillustrator Toon Delanote tekent in elk tijdschrift zijn antwoord op onze vraag: laat je inspireren door één zin in het tijdschrift. Ditmaal kiest hij voor een zin uit Anna Boch - Een impressionistische reis.
Toon Delanote, Reisverslag, 2023
Het uitgangspunt als huisillustrator voor OKV oogt makkelijk of zelfs wenselijk: kies één zin uit het volledige tijdschrift en creëer hierbij een illustratie. Toch komt er meteen een lastige vraag bovendrijven, precies vanuit die ongebondenheid en de aanzienlijke hoeveelheid teksten: waar begin ik mijn zoektocht? Welke perimeter stel ik in en waarop blijft mijn focus rusten? En na de vangst: wat wil ik bereiken?
Op voorhand krijg ik alle teksten doorgestuurd en begin ik te speuren. Ik markeer meerdere zinnen. Het is voor mij van groot belang dat na een tweede of derde leesbeurt de aangestipte regels nog steeds uitblinken. Eén zin haalt de eindmeet, indien die met succes aan de volgende drie voorwaarden voldoet.
- De zin moet (liefst meteen) een beeld oproepen in mijn hoofd.
- Ze moet een onderwerp aansnijden dat bij mijn werk aansluit.
- Het moet uitdagend zijn.
Dat laatste betekent dat ik iets moet kunnen doen wat ik zonder die ene regel nooit zou doen. Slechts zo is een vrije opdracht zoals deze voor mijzelf en voor mijn werkproces van belang. Mijn huiswerk omvat dus ook dat ik uit mijn comfortzone moet stappen.
Dit keer koos ik voor (een zin uit) het artikel over Anna Boch - Een impressionistische reis. Het viel mij meteen op hoe verschillend wij te werk gaan: het creëren bij Anna Boch speelt zich buiten af terwijl ik mij afzonder binnenshuis. Dit contrast prikkelde mij. Onmiddellijk schetste ik denkbeeldig zelfportretten in de vrije natuur. De materie – de opstelling van de kunstenaar en zijn onderwerp – fascineerde me. Ook de uitdaging werd ik meteen gewaar: kan ik mijzelf uitdagen om naar buiten te treden en werk te maken op een manier zoals zij dit doet? Het allerliefst gaat Anna Boch op reis. Dáár ontstaat haar werk, schildert ze haar landschappen. Het kasteel waar ze opgroeide noemde ze de olifant, haar reisdagboek Souvenirs de voyages. In de vrije natuur zoekt en vangt Anna Boch het licht. Liever is ze onderweg.
Mijn werkplek zou ik definiëren als een dier met een dunne, zachte vacht. Iets dat me niet naar buiten duwt, maar bedekt. Ik ben diegene die de gordijnen sluit om daarna mijn camera op te stellen. Het licht is er kunstmatig, soms met flits. Elke afstand leg ik af in mijn hoofd.
Mijn eerste ingeving – naar buiten gaan en daar tekenen – was een letterlijke vertaling van haar werkwijze en vertelde niets over mijn ‘worsteling’ met buitenbeelden. Oftewel: niet uitdagend genoeg. Hoe kon ik mijn poging om een reisverslag op te tekenen tot leven brengen? Ik wou het raam openzetten, tegelijkertijd binnen blijven én naar buiten gaan. De denkbeeldige vier muren verlaten. Het werd een vorm van imaginair reizen: rondwandelen vanuit het bed en stranden bij de bergen van het prachtige nationaal park Écrins in Frankrijk.
Een landschap illustreren is op zich al een uitdaging voor mij. Mijn beeldtaal is grafisch, de lijnvoering strak. Bij bomen, weilanden of duinen vervalt elke rechte lijn. Kleuren vloeien in elkaar over en natuurelementen zoals de wind zijn waarneembaar. Door verschillende druklagen in andere kleuren te combineren probeerde ik de juiste toetsen aan te brengen en de bergen op te bouwen. Weliswaar op de muur van mijn kamer. Daar waar ik lig te piekeren over hoe het allemaal hoort te gebeuren.