Open kerken

De vele kerken die ons landschap rijk is, waren eeuwenlang het middelpunt waarrond een gemeenschap zich vormde. Dit erfgoed mag dus zeker niet in de vergetelheid terechtkomen. Daarom pleit men er voor deze waardevolle architectuur niet af te sluiten voor het oog van het publiek. Openkerken.eu zet zich in om de kerken te ontsluiten en te versterken als religieuze, culturele, maar vooral open trekpleisters.

De Stichting Open Kerken begon in 2006 op persoonlijk initiatief van Mark Huynen. Hij kwam in 1988 in aanraking met het concept Open Churches Trust op rondreis in Finland. Deze netwerken van opengestelde kerken waren ingeburgerd in verschillende landen, maar België had die trein gemist. Samen met spelers uit de religieuze, culturele, politieke, journalistieke wereld en uit de managementsector stampte hij een gelijkaardige organisatie uit de grond. Kerken zijn immers onmiskenbaar in onze geschiedenis de kern van onze samenleving en bepalend voor onze culturele identiteit geweest. Het is dan ook zonde dit erfgoed gesloten te houden voor het brede publiek, ook al daalt het aantal praktiserende gelovigen. Erfgoed dat slechts voor enkelen toegankelijk is, verliest zijn maatschappelijke waarde.  

Het eerste doel van de stichting is kerkelijk patrimonium toegankelijk maken en onder de aandacht brengen. Kerken moeten open plaatsen zijn waar zowel de cultuurliefhebber als diegene op zoek is naar innerlijke rust zich kan vinden. Stichting Open Kerken wil dan ook onthaalmensen begeleiden die zich aan deze taak wijden. Om de weg naar deze kerken aantrekkelijker te maken ontwikkelen ze instrumenten die het ontdekken te vereenvoudigen. Een kerk mag geen hoop dode stenen zijn maar een levend en actueel gegeven. Om dit te bevorderen worden van tijd tot tijd gepaste activiteiten op poten gezet.

Uit deze stichting groeide in 2007 openkerken.eu. De webstek is een heuse portaalsite die wegwijs maakt in het Belgische kerkenlandschap. Er zijn enkele heel interessante initiatieven aanwezig. Die laten  de liefhebber toe makkelijk kennis te maken met het alomtegenwoordige religieuze erfgoed. Zo zijn er de gps- en fietsroutes. Deze verbinden fraaie open kerken met het aanwezige natuurschoon tot dagvullende uitstappen. Jammer genoeg is het aanbod voorlopig nog beperkt. Meer van deze routes zouden zeker welkom zijn, want ze tonen de kerken in hun natuurlijke omgeving. Ook de open kerkdagen, studiedagen en de toeristische zoektochten die jaarlijks worden georganiseerd dragen hiertoe bij.  

Religieus erfgoed is meer dan enkel een religieuze bidplaats. Daarom plaatst openkerken.eu dit patrimonium in zijn bredere culturele context. De site verwijst naar verwante organisaties in andere domeinen, zoals muziek, kunst en toerisme. Ook het internationale aspect komt aan bod. Met enkele klikken kom je op gelijkaardige kerknetwerken in het buitenland terecht.

Het paradepaardje van de website is ongetwijfeld de database. Door simpelweg te klikken op de gewenste kerk kom je terecht op een uitgebreide informatiefiche. Ook de bijhorende zoekmachine helpt je verder. Je vindt hier onder andere praktische informatie zoals openingsuren en adres. Belangrijker zijn de inhoudelijke weetjes als geschiedenis, bibliografie, foto’s en een link naar de fototheek van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium. De database laat toe moeiteloos alle nodige informatie terug te vinden over het erfgoed dat zich rondom je bevindt.

Het is dan ook vreemd dat de website nog een aparte fotogalerij bevat. Enerzijds is dit een prachtige reeks foto’s. Anderzijds moet je de respectievelijke kerken telkens weer gaan opzoeken in de database om meer te weten te komen. Alhoewel de  kerkpagina’s in de database wel een link naar de galerij bevatten, staan deze foto’s wat aan de zijlijn. Dit is jammer aangezien het hier gaat om prachtige afbeeldingen die prominenter zouden mogen verschijnen op de kerkpagina’s. Voor de cultuurliefhebber is het vaak nog steeds net dat visuele dat ons naar dit ongelofelijk rijk patrimonium trekt.