Jong talent: Gery De Smet, beeld en betekenis

In diezelfde reeks bevindt zich een tweeluik waarvan beide elkaars spiegelbeeld vormen. Het stelt dansende Basken voor in een berglandschap. Het is een onschuldig tafereel maar toch is het meer dan dat. In de context van de reeks roept het tal van inter­pretaties op en schept het, mede door die grijsblauwe kleur, een onbehaaglijke sfeer. Het zijn beelden die nazinderen en die ons wijzen op een verleden dat bezwaarlijk onschuldig kan genoemd worden. Het beeldmateriaal is immers veelal geïnspireerd op foto's uit het interbellum en de felrode teksten die als slogans over de werken zijn geschilderd verwijzen ontegen­sprekelijk naar diezelfde periode waar het nationalisme hoogtij viert.

De Smet maakt in de loop van een decen­nium (1988-1998) een honderdtal kleine doeken van vierkant formaat die hij als een bibliotheek presenteert. Ze staan als boeken in rekken gerangschikt en onderzoeken "het spanningsveld tussen beeld en betekenis, en in het bijzonder tussen de clichés, de codes en hun symboolwaarde."  (Florent Bex in Kunst in België na 1945) . Je kan de schil­derijtjes bij wijlen uit het rek nemen en bekijken, erbij verwijlen.  De kunstenaar zet je aan het denken.

In een grote reeks werken onder de titel Wijzen van wonen schildert Gery De Smet tal van woningtypes, gaande van het vakwerk­huis tot de modernistische woning. Hij voor­ziet ze van ironiserende titels die verwijzen naar Belgische toestanden en onze kleinbur­gerlijke wooncultuur. Zijn schilderijen zijn evenwel van die aard dat ze ondanks het cliché matige van het afgebeelde helemaal niet thuis horen in een doorsnee interieur.  Ze zijn er te scherp en te wrang voor, ze zijn helemaal niet behaaglijk, je kan ze moeilijk negeren.

Wie de zogenaamde ex veto's van dichterbij bekijkt, ontwaart vreemde teksten. Ze doen je glimlachen, zetten je op het verkeerde been of doen je gewoon even nadenken. Sommige hebben een Bond Zonder Naam­ gehalte met een wrange bijsmaak.  De kapel staat ook weer vol met kerkstoelen, ze bewijzen dienst bij de receptie. Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie onder de veelzeggende titel Toewijding I Devotion. Het is een soort dagboek vanaf het moment dat hij voor de tentoonstelling werd uitgenodigd tot de uiteindelijke realisatie. Het is interessant omdat het je laat zien hoe de kunstenaar werkt, hoe hij associeert, hoe hij zich voorbereidt, hoe hij twijfelt en keuzes maakt.

Voor een tentoonstelling in het Museum van Deinze en de Leiestreek kiest hij de titel Leeuwenhart: de wil van God.  De tentoon­stelling zelf wordt onderverdeeld in een aantal hoofdstukken. Het loont de moeite ze even te vermelden: 'Uit liefde voor de vlag '­ - 'Gemaskerd door het leven '- 'De dood komt ook zo wel' - 'De wil van God' - 'Het rijk der vrouw'.

Het zijn citaten, her en der samengeraapt of gevonden, maar die door het samenbrengen ervan een wat surreële betekenis geven aan de werken zelf, die elk op hun beurt ook weer een titel hebben . We vinden citaten in de titels maar ook in de beelden. Ze intri­geren, ze verschillen soms danig van mekaar en toch is er een draad, een zeer eigenzin­nige coherentie. De verbondenheid tussen die diversiteit is juist de variëteit van het beeldmateriaal. De Smet wil ons duidelijk maken dat wij leven in een erg gefragmenteerde wereld. Waar het leven in vorige generaties zeer duidelijk monolitisch gestructureerd was - er was immers de zuil waartoe je behoorde en waarin alle voorzie­ningen voorhanden waren - is dit niet meer zo. We zijn/we nemen nu van alles wat, we zijn gefragmenteerd én op zoek naar een identiteit.