Flandrica.be: geschriften & historische documenten

De oude geschriften en historische documenten die erfgoedbibliotheken zorgvuldig bewaren hebben vandaag nog steeds zin en betekenis. Het zijn fascinerende bronnen die mensen in staat stellen om kennis te vergaren of om plezier te beleven aan de verhalen en wetenswaardigheden uit vervlogen tijden. Deze letterschatten zijn vaak onbekend en dus onbemind. Om een zo breed mogelijk publiek met deze bronnen te laten kennismaken creëerde de Vlaamse Erfgoedbibliotheek een nieuw, gebruiksvriendelijk webportaal: Flandrica.be.

De Vlaamse Erfgoedbibliotheek is een netwerkorganisatie van zes grote erfgoedbibliotheken in Vlaanderen. Samen bezitten de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen, de Openbare Bibliotheek van Brugge, de Provinciale Bibliotheek van Limburg en de universiteitsbibliotheken van Antwerpen, Gent en Leuven miljoenen gedrukte en geschreven werken. Via Flandrica.be zijn sinds kort circa 425 stuks hiervan in digitale vorm beschikbaar. Ze werden minutieus, integraal en vaak in kleur gescand en van laagdrempelige contextinformatie voorzien: een monnikenwerk dat bijna twintig maanden heeft geduurd en ook na de lancering van de website, midden november, verder gaat.

De Vlaamse Erfgoedbibliotheek er in geslaagd om het publiek een goed en gevarieerd beeld te geven van de Vlaamse boekproductie, van haar ontstaan tot nu. Want Flandrica.be bevat niet enkel topstukken, zoals prachtig geïllustreerde handschriften of werk van de groten uit de literatuur zoals Tom Lanoye, maar evengoed belangrijke wetenschappelijke werken over wiskunde, biologie en architectuur en publicaties van alledag, zoals kookboeken, liedjes, toneelteksten, catechismussen, almanakken, reisverhalen, enzovoort.

Flandrica.be wil de gebruiker op een intuïtieve manier laten kennismaken met de collectie. Dat kan in de eerste plaats via de carrousel op de startpagina. Met een klik op één van de vele trefwoorden presenteert die telkens nieuwe, verrassende selecties. Verder bevat deze online bibliotheek ook een overzichtelijke kaartweergave, een handige themapagina en een tijdbalk. Die laat je bijvoorbeeld zien dat het mirakelverhaal Kint-baerenden man in dicht beschreven door den heer Philipphus Jongheryx pastor in Coolkercke drie jaar eerder verscheen dan een leerboek over de menselijke anatomie van de professor geneeskunde Verheyen.

Om te vermijden dat men niet meer wegwijs raakt in dit boekenaanbod, voorziet Flandrica.be ook verschillende rondleidingen. Die wijzen bezoekers als een index de weg langs een tiental documenten die thematisch met elkaar verbonden zijn. Eén rondleiding voert langs topstukken die door de Vlaamse overheid zijn erkend: de papieren equivalenten van onze wereldberoemde Rubensen en Van Eycks. Deze handschriften en publicaties, die zelden het donker van hun veilige bergplaats verlaten, kunnen nu door iedereen worden doorbladerd via internet. Met Flandrica.be gunt de Vlaamse Erfgoedbibliotheek niet alleen een blik op al die letterschatten, ze zet meteen de deuren van de kluis wagenwijd open. Want de teksten en beelden op dit portaal mogen dankzij een CreativeCommons-licentie worden gedeeld via Pinterest, Facebook of worden ingezet voor onderzoek en onderwijs.

Het schatkamergevoel wordt nog versterkt door de kleuren zwart en rood die doorheen de hele website zijn gebruikt. Die verbeteren niet alleen de weergave van de historische documenten, ze refereren ook naar de opmaak ervan. Want bij de eerste drukwerken die van de persen rolden werd er, naast de zwarte hoofdtekst, soms ook rode inkt gebruikt. Deze techniek werd al in middeleeuwse handschriften toegepast om de aandacht te trekken naar bepaalde elementen zoals opschriften, beginletters en paragraaftekens om de structuur voor de lezer duidelijker te maken. Een beetje vergelijkbaar met wat Flandrica.be doet voor ons Vlaamse boekenerfgoed dus.