In de Sint-Pietersabdij in Gent loopt de tentoonstelling Frida Kahlo - Her Photos. Zoals de titel doet vermoeden, ligt de focus op de enorme verzameling foto’s die Frida Kahlo en Diego Rivera tijdens hun leven in hun Mexicaanse huis, Casa Azul, hebben verzameld. Uit meer dan 6000 foto’s werden er 241 geselecteerd en ingedeeld in zes thema’s: de oorsprong, Casa Azul, revoluties en Diego, gebroken lichaam, Frida’s liefdes, en fotografie. Bij elke sectie hoort een reproductie van één van Kahlo’s werken waarin te zien is hoe de kunstenaar zich liet inspireren door de foto’s.
De fotografie van Frida Kahlo in de Sint-Pietersabdij
Artikel
Frida Kahlo, by Guillermo Kahlo, 1932
© Frida Kahlo
Museum
Aan het begin van de tentoonstelling vind je het werk Retrato de mi padre (1951), dat Kahlo schilderde als hommage aan haar vader. Guillermo Kahlo was een succesvolle fotograaf in Mexico-Stad en Kahlo portretteerde hem met zijn camera. Guillermo trouwde met de Mexicaanse Matildha Calderón y González en legde zichzelf en zijn vrouw verschillende keren vast. Een hoogtepunt is de foto die Guillermo maakte van Mathilda in Mexicaanse klederdracht. In tegenstelling tot de streng uitziende portretten van mannen en vrouwen die we kennen uit het Victoriaanse Engeland, toont de portretfoto van Mathilda een lachende vrouw die met een sombrero op het hoofd, de handen in de zij en op blote voeten fierheid uitstraalt. Let op het papieren kader rond de foto waarop onderaan het embleem van Guillermo Kahlo staat gedrukt in reliëf.
De andere familiefoto’s van de grootouders van Kahlo en de zelfportretten van Guillermo leiden je naar de tweede sectie waarin niet de studio van de fotograaf, maar het Casa Azul centraal staat. Foto’s waarop Kahlo poses aanneemt, zoals bij haar eerste communie in 1920, worden afgewisseld met minder geënsceneerde plaatjes waarop vaak exotische dieren een hoofdrol spelen. Zo is het aapje Fulang Chang in foto op de schouder van Kahlo te zien en op het schilderij Fulang Chang y yo (1937). De parkiet Bonito is in de handen van het model Nieves Orozco gefotografeerd terwijl Diego Rivera en het jonge meisje, Inesita, hem bewonderen.
Frida Kahlo, by Lola Álvarez Bravo, ca. 1944
© Frida Kahlo Museum
Rivera's revolutionaire verzameling
In de derde sectie vind je voornamelijk foto’s die Diego Rivera verzamelde. Het zijn beelden van het communistische regime in de Sovjet-Unie, de Mexicaanse revolutie van 1910-1920 en van kapitalistische industrieën zoals de Amerikaanse Ford Motor Company fabriek. Individuele portretten van leiders uit de geschiedenis zoals Lenin, Trotski, Stalin en de Mexicaanse generaal Emiliano Zapata contrasteren met de onpersoonlijke beelden van fabrieksmedewerkers uit de auto- en gifbommenindustrie. Je krijgt niet alleen een inzicht in de bredere politieke en economische context van de eerste helft van de twintigste eeuw, je leert ook de politieke overtuigingen van Rivera en Kahlo kennen. Beiden waren aanhangers van het communisme en boden onderdak aan Trotski en zijn vrouw, Natalia Sedova, eind jaren 1930 in hun huis Casa Azul. Op het schilderij Autorretrato dedicado a León Trotsky uit 1937 schrijft Kahlo dat ze “met veel liefs” haar portret aan de communistische revolutionair wijdt.
Frida painting in her bed, Anonymous, 1940. Miguel Covarrubias stands by her side
© Frida Kahlo Museum
Kahlo's fragiele lichaam
Onder het thema gebroken lichaam vind je de meest intieme portretten van Kahlo waarbij haar pijn centraal staat. De kunstenaar worstelde haar hele leven met haar gezondheid en verbleef vaak lange tijd in het ziekenhuis. Haar rechterbeen werd aangetast door polio toen ze zes jaar was en haar rechterzijde inclusief rechterbeen, sleutelbeen, ribben en wervelkolom brak ze jaren later in een busongeval. De foto’s van Kahlo met los haar en ontblote rug tonen een andere vrouw dan het stereotiepe beeld dat we van haar kennen met opgestoken kapsel en traditionele Mexicaanse kledij. Wat nog opvalt is de foto waarop Kahlo schildert in bed. Met doeken rond haar hoofd, een potlood in de hand en een verstelbare ezel boven zich ontwikkelde Kahlo een unieke schildertechniek.
Verder zijn de bewerkte foto’s waarbij de kunstenaar vooral zichzelf uitknipt de moeite om te bekijken. Blijf bijvoorbeeld staan bij het plaatje waarop een onbekend koppel gefotografeerd is naast Lupe Marín en Kahlo in het Barbizon Plaza Hotel in 1933. Marín was de eerste vrouw van Rivera en werd door hem verlaten in 1929 voor Kahlo. Ondanks het feit dat Rivera en Kahlo getrouwd waren toen de foto werd getrokken, besliste Kahlo om toch zichzelf en niet Marín uit te knippen.
© Stad Gent_Rudina Morina
Affaires en inspiratiebronnen
Doorheen de tentoonstelling krijg je verschillende hints die wijzen op de tumultueuze relatie tussen Kahlo en Rivera en de verhoudingen die beiden buiten hun huwelijk aangingen. Zo komen de affaires tussen Rivera en het model Nieves Orozco en die van Kahlo met de communist Trotski of met de Amerikaans-Hongaarse fotograaf Nickolas Muray ter sprake.
© Stad Gent_Rudina Morina
In de sectie Frida’s liefdes gaat voldoende aandacht naar de belangrijke vrouwen in Kahlo’s leven. Vakantiefoto’s en portretten van Kahlo samen met de Italiaans-Mexicaanse fotografe Tina Modotti, de Frans-Mexicaanse kunstenaar en dichter Alice Rahon en de Mexicaans-Amerikaanse actrice Dolores del Río kan je hier bewonderen. Die laatste signeerde zelfs een foto van zichzelf voor Kahlo.
Andere belangrijke kunstenaars zoals Man Ray, Martin Munkácsi en Pierre Verger waar Kahlo mee bevriend was, bleken belangrijke inspiratiebronnen te zijn voor haar kunstwerken. Kahlo’s compositie van gereedschap bijvoorbeeld, die ze vastlegde op camera in 1929, doet denken aan kubistische taferelen waarbij dagelijkse objecten samen geplaatst worden in een collage.
Een bezoek aan de tentoonstelling Frida Kahlo - Her Photos geeft je zowel een inkijk in Kahlo’s persoonlijke leven als in de inspiratiebronnen voor haar schilderkunst. Aan het einde van de tentoonstelling krijgen bezoekers de kans om de dertig minuten durende biografische film Frida Kahlo: Entre el Dolor y el Placer te bekijken in een aparte ruimte. Een fijne aanvulling voor iedereen die naast de muurteksten op de tentoonstelling extra informatie wenst of voor diegenen die simpelweg oudleerlingen van Kahlo en bewoners van Coyoacán aan het woord wil horen.
