Europeana: 27 lidstaten verenigd in één digitale bibliotheek

De Europese unie wordt steeds groter: Met de uitbreiding vervagen niet alleen de juridische of economische grenzen, ook op cultureel vlak verdwijnen er barrières. Wie kunstschatten uit Italië of Tsjechië wil bewonderen, hoeft niet langer eindeloos te surfen want cultuurinstellingen uit 27 lidstaten hebben zich verenigd in één digitale bibliotheek. Europeana, zoals deze multimedia online-bibliotheek heet, is een initiatief van de Europese Gemeenschap. Die gaf in 2005 het startsein voor dit project, dat vervolgens werd uitgewerkt in nauwe samenwerking tussen de nationale bibliotheken en andere culturele instanties. Met dit webportaal wil men alle Europese burgers integraal toegang verlenen tot een brede digitale etalage van Europese cultuur: Blijkbaar zijn er heel wat geïnteresseerde windowshoppers. De webstek werd op 20 november 2008 officieel voorgesteld maar bezweek al snel onder de enorme belangstelling. Daarom werd Europeana een tijdlang van het webgehaald.

Nu is er een nieuwere, krachtigere bètaversie te raadplegen die beschikbaar is in alle EU-talen; van Catalaans tot Zweeds. De nieuwe versie durft soms ook overbelast te geraken, maar wie geluk heeft kan er maar liefst vier miljoen objecten raadplegen. Meer dan duizend culturele organisaties in heel Europa leverden al hun bijdrage: archiefdocumenten en schilderijen, maar ook volledige boeken, kaarten en audiovisueel materiaal zoals opnames, foto's, en films. Er zijn zelfs opnames bij die gemaakt zijn op de slagvelden in Frankrijk in 1914, toen een verenigd Europa nog een utopie was.

Al dat cultureel erfgoed zit niet in dezelfde databank. Dankzij het webportaal van Europeana heeft de gebruiker wel die ervaring. In één handeling kan hij immers doorheen de gedigitaliseerde verzamelingen van Europese bibliotheken, archieven en musea navigeren. Zoeken kan op allerlei manieren, thematisch of per periode, maar selecteren kan evengoed per land of taal. En dat is nodig want het enorme aanbod leidt bij een eenvoudige zoekopdracht soms tot verrassende resultaten. Wie onze Europese hoofdstad als zoekterm ingeeft, krijgt als eerste resultaat een Griekse schone die uit de zee opreist. De dame in kwestie staat op een Griekse reclameaffiche die in een Nederlandse verzameling bewaard wordt. Een treffende illustratie van een Europa(na) zonder grenzen dus. Want behalve het praktische nut, schuilen er duidelijk ook idealistische motieven achter dit webplatform. Voor wie de persteksten mag geloven biedt Europeana immers een tijdreis over grenzen heen, en zal de webstek mensen in contact brengen met hun geschiedenis en, via interactieve pagina's en instrumenten, met elkaar: Zover is het nog niet, maar de ambities zijn alvast grenzeloos.

Een van de Belgische partners in dit project is de Koninklijke Bibliotheek van België. Deze federale wetenschappelijke instelling heeft bijzonder rijke verzamelingen die in de magazijnen worden bewaard. De laatste jaren werden enkele deelcollecties, zoals de verzameling penningen en de muziekpartituren, gedigitaliseerd. Veertig jaar nadat ze haar intrek nam in de gebouwen op de Kunstberg, gaat de Albertina online met haar digitale bibliotheek die toepasselijk Belgica gedoopt werd. Of deze webstek bij de zoekterm Brussel een even aantrekkelijk resultaat oplevert als Europeana, moet u zelf maar ontdekken.

Downloaden

Eva Wuyts

Eva Wuyts studeerde Geschiedenis aan de Universiteit Gent, Numismatiek in Wenen en Cultuurmanagement bij de Universiteit Antwerpen. Vanaf begin 2009 bouwde ze de pasgeboren Vlaamse Erfgoedbibliotheek uit tot een organisatie die al snel een vaste waarde werd in de erfgoed- en bibliotheeksector en die in 2013 de Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap voor cultureel erfgoed kreeg. In november 2019 ging ze aan de slag als coördinator bij Histories vzw. Daarnaast is ze bestuurslid van Overleg Cultureel Erfgoed . Foto ©historiesvzw.be

Meer van deze auteur